Wikinews:Zalecenia edycyjne

Spis treści pomocy
Zasady
Neutralny punkt widzenia Prawa autorskie Dozwolony użytek Wiarygodność Zalecenia edycyjne
Pomoc techniczna
Edytowanie artykułów Tworzenie artykułów Kategorie Interwiki Umieszczanie grafiki
Pisanie artykułów
Jak zatytułować artykuł? Jak napisać poprawny artykuł? Materiał autorski Źródła informacji z regionów na specjalnych zasadach Pliki multimedialne Wiarygodność Wywiady Błędy językowe
Normy zachowania
Wikietykieta WikiLove Śmiało modyfikuj strony

Zalecenia edycyjne są zbiorem rad i zasad mówiących jak należy pisać artykuły na serwis Wikinews. Jeśli masz jakieś wątpliwości co do nazwy artykułu, jego zawartości czy kategorii - zajrzyj tutaj.

Tematy artykułów

Pamiętaj, aby wybrać temat dokładnie opisujący wydarzenie, ale nie za długi. W żadnym wypadku nie pisz ogólnikowego tematu, np. "Kolejny pożar ugaszony". Oto kilka przykładów:

NIE: "Kolejny pożar ugaszony", ponieważ w każdym miejscu na świecie może być ugaszony pożar
TAK: "Strażacy ugasili pożar lasu w Brzęczyszczykiewie"
NIE: "Nowy procesor Intel", gdyż ta firma może jeszcze produkować nowe procesory
TAK: "Intel ogłosił powstanie procesora X78Z-24"
NIE: "Sukces Wikinews", ponieważ nie wiadomo o jakim sukcesie mowa, poza tym nie oceniamy.
TAK: "Polskie Wikinews ma już 200 000 artykułów"

Zobacz też: Wikinews:Nazewnictwo artykułów.

Szablon artykułu

Na samym początku, w pierwszym wersie podajemy datę. W kodzie strony wygląda to tak: {{Data|21 listopada 2024|czwartek}}. Następnie piszemy treść artykuł. Warto w nim dodać linki do Wikipedii lub do siostrzanych projektów Wikimedia.

Nie możesz kopiować artykułów z innych stron, czy źródeł prasowych - wyjątek stanowią te, które udostępniają swój wkład na licencji Creative Commons Atribunowikiion lub w domenie publicznej. Możesz jedynie pobierać z nich informacje, a i tak wskazane byłoby, gdybyś to sam uzyskał daną informację, prosto od głównego źródła. Podaj źródła, z których korzystałeś/aś. Na samym końcu, podaj kategorię (zazwyczaj da się zamieścić kilka) twojego artykułu, a jeżeli artykuł jest w innych wersjach językowych Wikinews, to także linki interwiki.

Pisanie artykułu

Podczas pisania newsa (depeszy), należy pamiętać o tym, iż jest to bezstronna i neutralna informacja dotycząca aktualnych wydarzeń. News z reguły powinien skupiać się tylko i wyłącznie na jednym, przedstawionym w temacie wątku. News nie jest tym samym co reportaż czy felieton - nie ma w nim miejsca na opisywanie własnych przeżyć czy emocji.

Przy pisaniu newsa używamy czasu przeszłego (wyjątek stanowią zapowiedzi przyszłych wydarzeń, lub relacje z wydarzeń właśnie trwających).

Nazwy własne (w tym imiona i nazwiska) piszemy według zasad powszechnie przyjętych w polskich serwisach informacyjnych. Dlatego przed podaniem informacji należy sprawdzić jak daną nazwę podają inne media (np. Ahmedineżad, nie Ahmadinajad; Waszyngton, nie Washington; Jaunde, nie Yaoundé; Pekin, nie Beijing). Przy nazwach własnych krain i ich mieszkańców stosujemy żelazną zasadę: Afryka/Afrykanin, Francja/Francuz, ale Warszawa/warszawianin, Gdańsk/gdańszczanin. W przypadku wątpliwości stosujemy metodę opisową: Mandżuria/mieszkaniec Mandżurii, Ajaccio/mieszkaniec Ajaccio lub Kamczatka/mieszkaniec Kamczatki). Zawsze warto jednak sprawdzić poprawność w słowniku ortograficznym języka polskiego.

Cytaty w newsach są dopuszczalne jeżeli zastosowana zostanie następująca formuła: "jak podaje PAP taka sytuacja może potrwać jeszcze trzy dni" lub "według Gazety Wyborczej prokuratura zajmie stanowisko najdalej pojutrze". Powołanie się na źródło przy zastosowaniu w/w formuł jest zawsze dopuszczalne. Niedopuszczalne jest natomiast dodanie komentarza własnego: "według Gazety Wyborczej prokuratura zajmie stanowisko najdalej pojutrze, ale naszym zdaniem nastąpi to dopiero we wtorek".

Generalnie news powinien, oprócz nagłówka, zawierać następujące informacje (z powołaniem na źródło lub źródła):

Miejsce i czas zdarzenia
Uczestniczące w nim strony
Opis przebiegu zdarzenia
Bezpośrednie skutki

Przykład:

Zderzenie autobusów w Mońkach

Mońki (Podlaskie) - Dzisiaj, ok. godz. 6.50, na skrzyżowaniu ulic Kościuszki i Lipowej doszło do zderzenia dwóch autobusów Miejskiego Przedsiębiorstwa Transportowego. Autobus linii 16 nie zatrzymał się na stopie i zajechał drogę autobusowi linii 7. Doszło do kolizji; Radiowa Agencja Informacyjna twierdzi, że oba pojazdy zostały poważnie uszkodzone, a 9 osób z lekkimi obrażeniami trafiło do szpitali. Zdaniem PAP rannych zostało 7 osób, w tym dwie ciężko.

Jeżeli wikireporter znajdował się w tym czasie na miejscu i dokonał pewnych czynności reporterskich, powyższa depesza może nosić dopisek: Wikinews dowiedziały się w Komendzie Powiatowej Policji, że winę ponosi prawdopodobnie kierowca autobusu linii 16, 44-letni Alojzy N., mieszkaniec Białegostoku. Zdaniem rzecznika KPP, insp. Zbigniewa Klosza, prokuratura już wszczęła przeciwko podejrzanemu postępowanie wyjaśniające.

W przypadku, gdy źródła, z których korzystamy, nie są ze sobą zgodne (a zdarza się, że podają wykluczające się informacje) wybieramy wersję najbardziej prawdopodobną. Pamiętajmy - to Wiki! Zawsze można nanieść poprawki lub uzupełnić newsa nowymi danymi.

Źródła

Przyjmujemy następujące nazewnictwo wykorzystanych źródeł, które może być lekko, aczkolwiek nie drastycznie modyfikowane:

Autor artykułu, Nazwa Artykułu. Nazwa źródła, 1 stycznia 1970

Dobrze jest użyć szablonu {{źródło}}:

{{Źródło
|url    = http://tu_adres_strony_serwisu
|tytuł  = Tytuł artykułu źródłowego
|autor  = Imię Nazwisko / lub pseudonim
|źródło = Nazwa serwisu / czasopisma
|data   = DD miesiąca RRRR
}}

Wszystkie wykorzystane źródła muszą być wymienione, a spis źródeł poprzedzamy nagłówkiem == Źródła ==.

Pamiętaj, aby jedynie pobierać informacje z tych źródeł, a nie kopiować z nich tekst i wklejać go do Wikinews!

Wikinews prowadzi także współpracę z innymi serwisami informacyjnymi. Zgodziły się one na udostępnieni publikowanych w nich wiadomości na licencji Creative Commons. Dzięki temu zawarte w nich informacje mogą być przenoszone do Wikinews bez konieczności formułowania nowych zdań. Pamiętać należy jednak o sprawdzeniu neutralności tekstu, jego wiarygodności, oraz czy nie narusza on praw autorskich serwisów trzecich. Więcej na temat współpracujących serwisów na stronie Wikinews:Współpraca z innymi serwisami.

Linki Wikipedia

Różnicą pomiędzy Wikinews, a innymi serwisami informacyjnymi jest nasza integracja z Wikipedią, wolną encyklopedią. W naszych artykułach znajdują się linki do haseł pochodzących z Wikipedii, dla łatwiejszego zorientowania się użytkownika w sytuacji. Dla przykładu, czytając artykuł o wojnie w danym państwie, użytkownik może kliknąć na link Wikipedii w artykule i przejść do odpowiedniej strony w encyklopedii, na której przeczyta historię danego państwa i prawdopodobnie dowie się - dlaczego jest ono teraz w takim stanie.

Aby wstawić link Wikipedii na stronę, zastąp dane słowo lub wyrażenie w tekście podanym formatem: [[w:Nazwa Hasła Wikipedii|tekst artykułu newsowego, który zamieni się w link]], albo krócej: [[w:Nazwa artykułu|]].

Kategorie

W Wikinews znajduje się wiele kategorii. Począwszy od ogólnych, typu Polska i Europa, aż do tych drobnych mówiących o poszczególnych dyscyplinach sportowych, klubach piłkarskich, itd. Sam możesz dodać kategorię, jednak upewnij się, że jest związana z daną wiadomością.

Artykuł staraj się przypisać do wielu kategorii. Przykładowo artykuł Środa w Lidze Mistrzów (23.02.2005) powinien należeć do kategorii Kategoria:Liga Mistrzów UEFA, Kategoria:Piłka nożna oraz do Kategoria:Sport. Dzięki temu zainteresowanym wydarzeniami związanymi z daną kategorią łatwiej będzie go odnaleźć

Wyjątkiem od tej reguły jest to, że do artykułów, których "główną" kategorią jest Polska, nie wstawiamy kategorii Europa. Oczywiście gdy artykuł dotyczy i Polski, i Europy, należy dodać go do obu kategorii.

Linki interwiki

Jeśli to możliwe, po zamieszczeniu swojego artykułu sprawdź, czy nie istnieje on w innych wersjach językowych Wikinews. W takiej sytuacji warto jest połączyć je za pomocą mechanizmu interwiki. Robi się to poprzez Wikidane.

Sprawdź, czy wcześniej opublikowany artykuł ma swój element Wikidanych. Link do niego powinien się znajdować w pasku po lewej stronie ekranu w sekcji „Narzędzia”. Kliknij go i zjedź na sam dół strony. Tam znajdują się tabelki, pozwalające powiązać element z artykułami w poszczególnych projektach. W ramce podpisanej Wikinews, kliknij przycisk „Edytuj”, a potem podaj kod języka – w naszym przypadku „pl” – oraz pełen tytuł artykułu. Teraz wystarczy tylko kliknąć „Opublikuj”. Będąc w Wikidanych warto również ustawić etykietę elementu na polski tytuł artykułu (robi się to na górze strony).

W przypadku gdy w Wikidanych nie ma jeszcze elementu dla konkretnego artykułu, przejdź na d:Special:NewItem. Tam wpisz etykietę, czyli polski tytuł artykułu, a następnie kliknij „Utwórz” (opcjonalnie możesz uzupełnić też pozostałe pola). Po utworzeniu elementu, dołącz do niego artykuł o tej tematyce w Wikinews, według instrukcji w poprzednim akapicie. Jeśli znajdziesz artykuły o tym samym w innych językach, możesz je dołączyć tym samym sposobem.

Dawniej linki interwiki umieszczało się bezpośrednio w treści artykułu za pomocą składni [[en:tytuł artykułu po angielsku]]. Działa to nadal, jednak zalecanym sposobem linkowania do obcojęzycznych artykułów na Wikinews są Wikidane.

Zobacz też

Wikinews:Edytowanie artykułów - porady techniczne
Wikinews:Szablony - często używane szablony
Wikinews:Ficzery - efektownie wyglądające wstawki