Wikinews

2019-02-16: Wyczuwając wibracje, mrówki chronią akacje na sawannie przed roślinożercami

sobota, 16 lutego 2019

W środowisku sawanny rosnące tam drzewa są narażone na zniszczenia poprzez ich nadmierną eksploatację ze strony roślinożerców, zarówno kręgowców, jak i bezkręgowców. Mutualistyczne mrówki żyjące na akacjach atakują roślinożerców skubiących liście tych drzew, przyczyniając się do ich przetrwania. Badania wskazują, że atak następuje nie poprzez sygnały wizualne i chemiczne, lecz poprzez rozpoznawanie szczególnych wibracji pojawiających się, gdy zwierzę skubie liście.

Nauka

Na afrykańskiej sawannie rośnie ponad 60 gatunków akacji, które dla przetrwania wytworzyły szereg mechanizmów ochronnych, takich jak kolce, wytwarzane toksyny, ale również mutualistyczne związki z mrówkami. Mrówki, chroniąc akacje przed roślinożercami, budują gniazda w młodych cierniach oraz żywią się produkowanym przez te rośliny nektarami. Aby móc skutecznie odpędzać intruzów, owady muszą szybko je zlokalizować. Lokalizacja intruza poprzez sygnał chemiczny, jakim jest aromat z uszkodzonych liści, trwałaby zbyt długo, podobnie jak sygnały wizualne. Felix A. Hager i Kathrin Krausa przyjęli założenie, że mrówki mogą lokalizować skubiącego liście konsumenta poprzez wibracje. Reagowanie na wibracje u owadów jest opisywane przez nową dyscyplinę nauki, jaką jest biotremologia i jest to zjawisko dość powszechne.

Aby sprawdzić, czy za rojenie się wokół intruza mrówek może odpowiadać wytwarzanie przez niego wibracji, skonstruowano narzędzie, które replikowało sygnał mechaniczny wytworzony przez skubiącego liście kozła. Wyeliminowano w ten sposób potencjalne źródło chemicznych zapachów oraz sygnałów wizualnych. Badania wykazały, że jeśli wibracje są podobne do wytwarzanych przez roślinożerne ssaki, to w miejscu źródłowym dla takiego sygnału zaczynają roić się mrówki, natomiast zjawisko takie nie występuje, gdy wibracje wywoływane są przez inne czynniki, takie jak wiatr. Badania prowadzono na populacji mrówek z gatunku Crematogaster mimosae chroniących akacje z gatunku Acacia zanzibarica.

Kathrin Krausa przyznaje, że każdorazowo, gdy mrówki wykrywały odpowiedni sygnały, kierowały się ku niemu, aby zaatakować intruza.

If an ant detects vibrations due to an elephant nibbling at its tree, it needs to find the attacker as soon as possible and decide in which direction to go. We were impressed by the ants. Spread all over the tree, they made the right decision and walked toward the vibration source to fight back against the attacker almost every time.

— Kathrin Krausa

Źródła

edytuj
Źródło: „https://pl.wikinews.org/w/index.php?title=2019-02-16:_Wyczuwając_wibracje,_mrówki_chronią_akacje_na_sawannie_przed_roślinożercami&oldid=293134”