2014-02-26: Rok 2014 rokiem Jana Karskiego w Polsce. Spotkanie w Łodzi

środa, 26 lutego 2014

W Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Łodzi prof. zw. dr hab. Marian Marek Drozdowski na spotkaniu 25 lutego 2014 r. mówił o swoim przyjacielu Janie Karskim (wł. Janie Romualdzie Kozielewskim) w 100-lecie jego urodzin oraz promował własną książkę „Jan Karski (Kozielewski) 1914-2000”

Czytelnicy mieli możliwość posłuchać wspomnień o Janie Karskim jakimi ze słuchaczami podzielił się Marian Marek Drozdowski, ur. w 1932 r. w Łasku, profesor w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk, badacz i popularyzator dziejów Polski XX wieku, autor biografii wybitnych Polaków.

Jan Karski ur. 24 kwietnia 1914 r. w Łodzi, zm. 13 lipca 2000 r. w Waszyngtonie. W międzywojennej Polsce ukończył wydział prawa i studium dyplomacji oraz szkołę podchorążych. Na początku II wojny światowej trafił do niewoli, jednak udało mu sie zbiec i podjąć działalność konspiracyjną. Zbierał m.in. informacje na temat tragicznej sytuacji Żydów na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką, dlatego dwukrotnie w Warszawie przedostał się do getta, a także do obozu przejściowego w Izbicy, z którego Żydzi wysyłani byli do obozów zagłady.

Ze względu na znajomość języków obcych ale i doskonałą pamięć (dzięki czemu nie musiał przewozić kompromitujących go notatek) powierzono mu obowiązki politycznego emisariusza władz Polskiego Państwa Podziemnego.

W 1942 r. pod pseudonimem Jan Karski (którego odtąd będzie używał stale), wysłano go w misji, tym razem zagranicznej do Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych, której głównym zadaniem było poinformowanie aliantów o tragicznej sytuacji ludności żydowskiej pod okupacją niemiecką. Wstrząsającą relację naocznego świadka przekazał wielu amerykańskim i brytyjskim politykom, dziennikarzom i artystom. Spotkał się między innymi z ministrem spraw zagranicznych rządu Wielkiej Brytanii oraz z prezydentem USA. Jednak jego relacje i dramatyczne apele o ratunek dla narodu żydowskiego nie przyniosły rezultatów - większość rozmówców nie dowierzała jego słowom lub je ignorowała.

Po wojnie zdecydował się pozostać na emigracji w USA nadal jako Jan Karski. Podjął studia z zakresu nauk politycznych a następnie uzyskał doktorat na Uniwersytecie Georgetown w Waszyngtonie, gdzie przez 40 lat wykładał stosunki międzynarodowe i teorię komunizmu. Wydawał książki m.in.: Wielkie mocarstwa wobec Polski, 1919-1945 od Wersalu do Jałty; Tajne państwo, opowieść o polskim Podziemiu; Emisariusz własnymi słowami, zapis wypowiedzi z lat 1995-1997 w Waszyngtonie, emitowanych przez rozgłośnię Głos Ameryki.

.