2021-03-13: Naukowcy zaobserwowali u mątew zdolność do samokontroli

sobota, 13 marca 2021

3 marca 2021 roku zespół ekologów behawioralnych opublikował wyniki badań, w których zaobserwowano u mątew mechanizm samokontroli. Istnienie go udowodniono poprzez test Marshmallow.

Mechanizm samokontroli, który zaobserwowano u mątw w teście Marshmallow, dotychczas przypisywano ludziom, szympansom, papugom i wronom. Mechanizm ten powiązuje się z posiadaniem wyższej inteligencji. Jak wynika z badań, mątwy przejawiają zdolność do opóźniania gratyfikacji z myślą o osiągnięciu wyższego celu, na przykład lepszej wydajności.

Przebieg badania

edytuj

Badacze z zespołu pod przewodnictwem dr Alex Schnell[uwaga 1] zastosowali w tym badaniu zmodyfikowaną wersję testu Stanforda, gdzie dzieci miały do wyboru:

  • natychmiast zjeść swoją nagrodę (jedną słodką piankę)
  • poczekać, aby zdobyć oddaloną w czasie, ale nieco lepszą nagrodę (dwie pianki)

Badaniu poddano 6 osobników. Podczas niego zaprezentowano mięczakom komory oznaczone różnymi wskazówkami wizualnymi w postaci kształtów:

  • pierwsza wskazówka oznaczała, że w momencie umieszczenia pożywienia w tej komorze, drzwi się otworzą
  • druga wskazówka komunikowała, że po umieszczeniu pożywienia w tej komorze, drzwi nie otworzą się natychmiast – nastąpi to z opóźnieniem

Jedna z tych wskazówek była sprzeczna z intuicją, gdyż pomimo umieszczenia jedzenia w komorze i otworzenia drzwi, mątwy nie mogły zjeść nagrody ze względu na dodatkową warstwę plastiku.

Kiedy na początkowym etapie eksperymentu pokazano mątwom komory po raz pierwszy, te atakowały pożywienie natychmiast. Po jakimś czasie zauważyły, że każda komora rządzi się swoimi prawami. Wówczas przestały uczęszczać do "nieosiągalnej" komory. Nauczyły się bowiem, że że nigdy nie będą w stanie zapewnić sobie dostępu do pożywienia.

  Mogły zobaczyć swoje preferowane jedzenie w nieosiągalnej komorze, ale nigdy nie mogły się do niego dostać, więc musiały podjąć decyzję, czy próbować, czy po prostu wziąć natychmiastową opcję.  

— dr Alex Schnell – główny autor badania, [1]

Po zakończeniu treningu mątwy ponownie poddano testom z komorami. Tym razem były wprowadzono komory „błyskawiczne, w których mogły natychmiast otrzymać pokarm drugiej preferencji. Tymczasem w komorze „opóźnionej” znajdowało się ich ulubione jedzenie. Komora opóźniona była jednak dla nich nieosiągalna.

Jak przyznała dr Alex Schnell, jej zespół chciał sprawdzić, czy mątwy są w stanie sprawować nad sobą kontrolę w sposób elastyczny, tym samym uzależniając swoje zachowanie od zastanej sytuacji.

Wnioski z badania

edytuj

W badaniu stwierdzono, że mątwy opóźniały gratyfikację, gdy prowadziło to do zdobyczy o wyższej jakości. Wówczas były w stanie powstrzymywać się od ataku na komory. Opóźnienie ataku trwało od 50 do 130 sekund[2].

  Poprzednie badania sugerowały, że niektóre ssaki naczelne i ptaki wykazywały podobnie zaawansowany poziom samokontroli, ponieważ są to gatunki społeczne, które utrzymywały wiele relacji i używały różnych narzędzi. Ale to nie ma zastosowania do mątw, gdyż ani nie są społeczne, ani nie używają narzędzi.  

— dr Alex Schnell, [1]

Zdaniem naukowców samokontrola mogła wyewoluować u mątew, dla zmaksymalizowania wydajności tych zwierząt.

  Są one soczystym posiłkiem, więc spędzają naprawdę długie okresy w kamuflażu i pozostają prawie bez ruchu, by uniknąć wykrycia przez drapieżniki. Ale to bezruchowe życie jest przerywane, gdy mątwy żerują, więc musiały wykształcić w sobie mechanizm, który pozwoli im poprawić wydajność i zminimalizować zagrożenie.  

— komentarz zespołu badawczego, [1]

  1. Dr Alex Schnell – ekolog behawioralna z Uniwersytetu w Cambridge, główny autor badania.

Źródła

edytuj
  1. 1,0 1,1 1,2 Katarzyna Mazur – Mątwy zdały test marshmallow. Wykształciły zdolność do samokontroli – Focus, 04 marca 2021
  2. Podsumowanie badania przez jego autorów w czasopiśmie Proceedings of the Royal Society B.