2020-02-15: 110.rocznica urodzin Ireny Sendler

sobota, 15 lutego 2020

110.rocznica urodzin Ireny Sendler

110 lat temu, 15 lutego 1910 w Warszawie urodziła się Irena Sendlerowa, która działając w konspiracji w czasie II wojny światowej, prowadziła akcję ratowania dzieci żydowskich z getta warszawskiego.

Irena Stanisława Sendler, z domu Krzyżanowska, urodziła się w 1910 r. w Warszawie. Wczesne dzieciństwo spędziła w podwarszawskim Otwocku. Jej ojciec Stanisław Krzyżanowski był tam lekarzem i założycielem pierwszego sanatorium przeciwgruźliczego.

Po śmierci ojca w lutym 1917 Irena z matką przeniosły się do Warszawy. W szkole średniej należała do harcerstwa. W latach 30. studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, robiąc dodatkowe kursy na wydziale pedagogiki. W czasie niesławnego getta ławkowego demonstracyjnie siadała po "niearyjskiej" stronie. "Nie wytrzymując kiedyś nerwowo napisu w indeksie – >Prawa strona aryjska< – przekreśliłam tę hańbiąca adnotację" – napisała Sendlerowa. Wówczas została zawieszona w czynnościach studenckich i tylko dzięki wstawiennictwu prof. Kotarbińskiego mogła kontynuować studia.

W 1931 r. rozpoczęła pracę w pomocy społecznej w Sekcji Pomocy Matce i Dziecku przy Obywatelskim Komitecie Pomocy Społecznej.

W okresie okupacji pracowała w Wydziale Opieki Społecznej Zarządu Miejskiego w Warszawie. W grudniu 1942 r. Rada Pomocy Żydom "Żegota" mianowała ją szefową Referatu Dziecięcego. Jako pracownica ośrodka pomocy społecznej miała przepustkę do getta. W stroju pielęgniarki, wraz ze swymi współpracownikami nosiła tam jedzenie, leki i pieniądze. Zorganizowała również akcję przemycania dzieci żydowskich z getta.

Za swoją działalność została aresztowana w 1943 r. przez Gestapo, była torturowana podczas przesłuchań. "Żegota" zdołała ją jednak uwolnić, przekupując Niemców. Do końca wojny ukrywała się pod fałszywym nazwiskiem. W konspiracji dalej zajmowała się ratowaniem żydowskich dzieci - wyprowadzane z getta były umieszczane w polskich rodzinach, sierocińcach i klasztorach w Warszawie, Turkowicach i Chotomowie.

Przygotowywano im fałszywe dokumenty i wspomagano materialnie. Ich zaszyfrowane nazwiska Sendlerowa zapisywała na paskach bibułki, które wkładała do słoików i zakopywała. Podczas Powstania Warszawskiego była pielęgniarką.

Po zakończeniu wojny rozszyfrowany spis trafił do szefa Centralnego Komitetu Żydów w Polsce Adolfa Bermana. Prowadzony przez nią rejestr uratowanych dzieci pozwolił im - po zakończeniu wojny - poznać własną tożsamość i odnaleźć bliskich.

W 1965 r. Irena Sendlerowa została uhonorowana przez izraelski instytut Yad Vashem medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. W 1991 otrzymała honorowe obywatelstwo Izraela. W 2003 została odznaczona Orderem Orła Białego. W 2007 otrzymała Order Uśmiechu. W 2006 prezydent Lech Kaczyński wystąpił z inicjatywą przyznania jej Pokojowej Nagrody Nobla. Zmarła 12 maja 2008 w Warszawie.

https://wiadomosci.onet.pl/kraj/110-lat-temu-urodzila-sie-irena-sendlerowa/w32zv59