2019-02-17: Pod lodami Grenlandii odkryto drugi potencjalny krater uderzeniowy
Po trzech miesiącach od pierwszego odkrycia pod lodami Grenlandii struktury geologicznej charakterystycznej dla krateru uderzeniowego w jej pobliżu znaleziono kolejną, jeszcze większą od poprzedniej. Do tej pory zakładano, że erozja związana z działaniem lodowców doprowadziła do zaniku takich struktur pod ich powierzchnią. Nowe badania wskazują, że takie struktury pomogą znajdować się także na Antarktydzie.
W listopadzie ubiegłego roku, analizując powierzchnię skał pod lodowcami północno-zachodniej Grenlandii, pod lodowcem Hiawatha odkryto kolistą strukturę z płaskim dnem i centralnym wypiętrzeniem, charakterystycznym dla kraterów uderzeniowych, ale także dla powulkanicznych kalder. Ponieważ aktywność wulkaniczna na wyspie znajduje się w jej części południowo-wschodniej, a także w tym miejscu nie występują typowe dla takich obiektów anomalie, stwierdzono, że jest to najprawdopodobniej krater. Na początku lutego bieżącego roku odkryto podobną, ale mniej kolistą strukturę w odległości zaledwie 183 km od poprzedniej. Nie wyklucza się, że obie powstały w tym samym czasie w wyniku impaktu binarnej planetoidy. Około 15% planetoid znajdujących się blisko Ziemi to planetoidy binarne. Bardziej prawdopodobne jest jednak, że powstały one w wyniku dwóch różnych uderzeń.
Wielkość obiektu pod lodowcem Hiawatha wynosi 31 km. Nowo odkryta struktura znajduje się 2 km pod lodem, jest większa (36,5 km) i gdyby był to rzeczywiście krater, byłby on 22 pod względem wielkości. Jej wiek szacuje się na ok. 80 tys. lat. Pochodzenie struktury potwierdza m.in. anomalia grawitacyjna (aczkolwiek może być to wywołane sedymentacją) i charakterystyczne dla kraterów cechy morfologiczne.
Głównym autorem badań jest Joe MacGregor z Centrum Lotów Kosmicznych imienia Roberta H. Goddarda. Jeżeli wyniki zostaną potwierdzone, badacze sugerują, aby obiektowi nadać nazwę krater Patersona na część glacjologa Stana Patersona, który jako pierwszy badał ten tren w latach 50. XX wieku. Autorzy odkrycia konkludują, że należy podejmować badania w celu odnajdywania kolejnych takich struktur, ponieważ pokrywający je lód pozwala na zachowywanie świadectw wcześniejszych zderzeń Ziemi z obiektami astronomicznymi.
Źródła
edytuj- Odkryto drugi krater uderzeniowy pod lodami Grenlandii – dzienniknaukowy.pl, 13 lutego 2019
- Scientists Find Possible Second Subglacial Impact Crater in Northwest Greenland – sci-news.com, 12 lutego 2019
- NASA finds possible second impact crater under Greenland ice – sciencedaily.com, 11 lutego 2019
- Meghan Bartels – NASA Spots Another Possible Impact Crater Buried Under Greenland Ice – scientificamerican.com, 12 lutego 2019
- Maria-José Viñas – NASA Finds Possible Second Impact Crater Under Greenland Ice – nasa.gov, 11 lutego 2019
- Joseph A. MacGregor, William F. Bottke Jr., Mark A. Fahnestock, Jeremy P. Harbeck, Kurt H. Kjær, John D. Paden, David E. Stillman, Michael Studinger – A Possible Second Large Subglacial Impact Crater in Northwest Greenland – Geophysical Research Letters banner doi.org/10.1029/2018GL078126, 11 lutego 2019