2010-10-21: Sonda Cassini minęła 9 księżyców w ciągu 62 godzin

czwartek, 21 października 2010

Zeszły tydzień był dla sondy Cassini bardzo pracowity. W ciągu 62 godzin sonda minęła aż 9 księżyców Saturna. Przesłała wiele ich zdjęć, a szczególnie interesujące okazały się fotografie Dione i Rei.

Oba księżyce, Dione i Rea (czwarty i drugi księżyc Saturna pod względem wielkości), zostały uwiecznione z największą do tej pory rozdzielczością. Cassini wykonał zdjęcie południowej części wiodącej półkuli Dione (wiodącej, tj. zwróconej w kierunku przemieszczania się po orbicie) i równikowy obszar półkuli wiodącej Rei. Ostatnim razem te obszary fotografowała sonda Voyager, w latach 80. XX wieku. Ich zdjęcia są o tyle cenne, że podkreślają różnice między nimi, a które to często rozważane są jako bardzo podobna para, odstająca od pozostałych dużych księżyców Saturna. Mają bliskie sobie orbity, są ciemniejsze od pozostałych księżyców, i w podobny sposób odbijają światło.

Zdjęcia przedstawiają zbliżone geograficzne regiony obu ciał. Dzięki nim naukowcy dostrzegli różnice w ich historii geologicznej. Jest to możliwe poprzez analizę ilości i wielkości karterów na ich powierzchni. Im więcej większych kraterów, tym starsza musi być powierzchnia ciała niebieskiego, co jest konsekwencją śladowej erozji, braku czy aktywności geologicznej.

I tak, na zdjęciach Rei widać ślady starego intensywnego bombardowania. Na tym samym obszarze Dione można zaś wyróżnić odseparowane skupiska kraterów różnych wielkości. Niektóre obszary są bogate w kratery jak na Rei, a inne względnie płaskie, mając wiele małych kraterów a mało śladów wielkich uderzeń. Sugeruje to, że powierzchnia ta jest geologicznie młodsza. Płaskie obszary Dione musiały zostać w jakimś momencie przekształcone. Śladów takiego procesu nie widać na księżycu Rea.

Cassini sfotografował również księżyc Mimas, którego wygląd jest powszechnie kojarzony z "Gwiazdą Śmierci" z sagi Gwiezdnych Wojen. Jest on 7. największym księżycem Saturna. Sonda wykonała także kolejne mapy termiczne Mimasa, które zostaną porównane z uzyskanymi wcześniej.

Kolejną "ofiarą" obiektywów Cassiniego stał się 4 kilometrowy księżyc Pallene, odkryty w 2004 roku. Sonda wykonała jego zdjęcie na tle Saturna, którego średnica jest ponad 30 000 razy większa niż Pallene.

Cassini krąży wokół Saturna po orbicie eliptycznej, mijając jego księżyce raz, dwa razy w miesiącu. Przeloty z połowy października nie miały wyznaczonego celu, tj. trajektoria lotu sondy nie była zmieniana, aby zbliżać się do konkretnych księżyców. Zaplanowano jedynie, które księżyce będą fotografowane i jak. Sonda wykonała fotografie Tytana, Mimasa, Pallene, Dione i Rei. Dodatkowo wykonała mapy termiczne Mimasa, Dione i Rei.

Pracowity weekend sondy trwał od czwartku 14 października, od 17:07 GMT, gdy w odległości 172 368 kilometrów minęła Tytana. W ciągu następnych 21 godzin minął Polideukesa (Saturn XXXIV, średnica 3,5 km, odległość 116 526 km), Mimasa (odl. 69 950 km), Pallene (odl. 36 118 km), Telesto (Saturn XIII, śr. 24 km, odl. 48 455 km), Methone (Saturn XXXII, śr. 3 km, odl. 105 868 km), Ajgajona (Saturn LIII, śr. 0,5 km, odl. 96 754 km), Dione (odl. 31 710 km). Jako ostatnią Cassini minął Reę, w odległości 38 752 km, co miało miejsce 17 października, o godzinie 06:47 GMT.

Misji Cassini-Huygens jest wspólnym przedsięwzięciem NASA, ESA i włoskiej ASI. Została wysłana 15 października 1997 roku.

Nieprzetworzone zdjęcia można obejrzeć na podstronach Jet Propulsion Laboratory.

Źródła

Hubert Bartkowiak – Cassini: 9 księżyców w 62 godziny – Kosmonauta.net, 21 października 2010