2009-05-08: Amnesty International: prawa człowieka w Rosji za prezydentury Miedwiediewa
Niewiele zrobiono, by poprawić sytuację praw człowieka w Federacji Rosyjskiej. W niektórych obszarach nawet doszło do jej pogorszenia - zauważyła Amnesty International rok po tym, jak prezydent Dmitrij Miedwiediew obiecał szanować oraz chronić prawa człowieka i prawa obywatelskie.
„Rok temu, gdy Miedwiediew obejmował stanowisko prezydenta, zobowiązał się wzmocnić rządy prawa” – powiedziała Irene Khan, Sekretarz Generalna Amnesty International. „W ciągu ostatniego roku prezydent Miedwiediew postawił sobie kilka celów. Na razie jednak nie widać wyraźnych zmian" - dodała.
Kiedy Dmitrij Miedwiediew rozpoczynał prezydenturę, Amnesty International skierowała do niego memorandum. Przedstawiła w nim problemy z zakresu praw człowieka w Federacji Rosyjskiej, które powinny zostać rozwiązane. Wciąż pozostaje ono bez odpowiedzi.
Rok po tym wydarzeniu stowarzyszenie sprawdziło, czy w kwestii praw człowieka zaszła w Federacji Rosyjskiej jakaś poprawa. AI uznała, że pomimo pewnych kroków w tym kierunku, w wielu obszarach nastąpiło wręcz pogorszenie sytuacji.
Zwycięża bezkarność wobec sprawców naruszeń praw człowieka, ataków na działaczy na rzecz społeczeństwa obywatelskiego, dziennikarzy i prawników. Bezkarność, która przeszkadza w budowaniu silnego społeczeństwa obywatelskiego.
Brak stabilność i potyczki zbrojne to charakterystyczne cechy Północnego Kaukazu, gdzie ugrupowania zbrojne uciekają się do środków, które naruszają uznane na forum międzynarodowym prawa człowieka. Ludzie wciąż są porywani lub padają ofiarą wymuszonych zaginięć, są arbitralnie zatrzymywani, torturowani, a nawet mordowani w miejscach zatrzymań. Władze uznają proklamowane ostatnio zakończenie „operacji antyterrorystycznej” w większości terytorium Czeczenii jako krok w kierunku normalizacji. Amnesty International uważa jednak, że nie ma normalizacji bez pociągnięcia do pełnej odpowiedzialności osób, które łamały prawa człowieka w tym regionie.
W wielu miejscach Federacji Rosyjskiej często naruszane było prawo do zgromadzeń: władze szczególnie zakazywały demonstracji organizowanych przez opozycję. Często dochodziło do zatrzymywania uczestników takich manifestacji.
Wzrosła liczba fizycznych ataków i gróźb kierowanych pod adresem działaczy, prawników, dziennikarzy i członków opozycji. W niektórych przypadkach dochodziło do mordowania działaczy praw człowieka, przykładem są tu Stanisław Markiełow i Anastazja Baburowa. Proces morderców Anny Politkowskiej nie przyniósł odpowiedzi na kluczowe pytanie, kto wydał rozkaz i popełnił to morderstwo. Dochodzenia w sprawie takich napaści nie przynoszą efektów, tworząc klimat bezkarności i utrudniając tworzenie społeczeństwa obywatelskiego.
Przyjęta w 2006 roku ustawa regulująca działanie organizacji pozarządowych stwarza wiele problemów, począwszy od nadmiernych ciężarów administracyjnych, skończywszy na nękaniu sądowym. Amnesty International wielokrotnie wzywała do jej nowelizacji. Organizacja z zadowoleniem przyjęła niedawno powstałą grupę roboczą, złożoną z przedstawicieli rządu i organizacji pozarządowych, która ma poprawić ustawę z 2006 roku. Amnesty International wzywa prezydenta Miedwiediewa, aby zapewnił, że podejmie środki zachęcające jednostki i grupy do pracy na rzecz społeczeństwa obywatelskiego.
Procesy i traktowanie w więzieniu byłych szefów Jukosu Michaiła Chodorkowskiego i Płatona Lebiediewa pokazują, jak wiele wad – naruszających prawo do sprawiedliwego procesu – ma system sprawiedliwości.
Rosyjskie siły zbrojne miały masowo atakować cywilne domy podczas konfliktu zbrojnego między Rosją i Gruzją w sierpniu 2008, a także nie chroniły ludności cywilnej na terytoriach, na których sprawowały de facto kontrolę, przed łamaniem praw człowieka przez południowoosetyjskie siły i milicję.
Po roku prezydentury Amnesty International wzywa prezydenta Miedwiediewa, aby podjął natychmiastowe środki, by wzmocnić rządy prawa i zapewnić, że władze Federacji Rosyjskiej szanują i chronią prawa człowieka – zapisane zarówno w rosyjskiej konstytucji, jak i rozmaitych międzynarodowych traktatach praw człowieka, których Rosja jest stroną.
W trakcie ostatnich spotkań z dziennikarzami i działaczami praw człowieka Dmitrij Miedwiediew powiedział kilka rzeczy, które dały nadzieję na to, że poprawa sytuacji praw człowieka w Rosji jest możliwa.
„Prezydent Miedwiediew oświadczył, że szanuje rządy prawa i że społeczeństwo obywatelskie jest niezbędne dla zdrowia społecznego. Potrzeba jednak konkretnych działań, aby udowodnić, że robi coś więcej, niż tylko składa gołosłowne deklaracje; że jego deklaracje to nie tylko pozory” – powiedziała Irene Khan.
Zobacz też
edytuj- Amnesty International: uchodźcy pozbawieni ochrony w Turcji - 29 kwietnia
- Amnesty International: sprawiedliwość warunkiem normalizacji sytuacji w Czeczenii - 19 kwietnia 2009
- Amnesty International: rasizm w austriackiej policji i sądownictwie – 13 kwietnia 2009
Źródła
edytuj- Artykuł wykorzystuje materiał pochodzący z tekstu „Prawa człowieka w Rosji za prezydentury Miedwiediewa”, napisanego przez Amnesty International, opublikowanego w serwisie e-Polityka.pl (więcej informacji).