2008-03-18: Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski dla Józefa Franczaka

wtorek, 18 marca 2008

17 marca 2008 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński nadał Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, pośmiertnie, ostatniemu żołnierzowi wyklętemu Józefowi Franczakowi ps. "Lalek". Józef Franczak odznaczony został za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej w 90. rocznicę swoich urodzin.

Józef Franczak, pseud. „Lalek”, „Laluś” (ur. 17 marca 1918 r. w Kozicach Górnych, zm. 21 października 1963 r. w Majdanie Kozic Górnych) - ukończył Szkołę Podoficerską Żandarmerii w Grudziądzu. Był żołnierzem kampanii wrześniowej. Po 17 września 1939 r. dostał się do niewoli sowieckiej, z której uciekł. Już w 1940 r. wstąpił do ZWZ, a następnie do AK. Działał w podziemiu do 1944 roku. W 1944 r. jako oficer, został przymusowo wcielony do 2. Armii Wojska Polskiego, walczył nad Wisłą. W styczniu 1945 r., będąc świadkiem wydawania wyroków śmierci na AK-owców zdecydował się na dezercję. Odtąd przez następne 18 lat ukrywał się przed władzą ludową. Swoją działalność w podziemiu antykomunistycznym i niepodległościowym rozpoczął w Zgrupowaniu mjr Hieronima Dekutowskiego „Zapory”. W 1947 r. związał się z oddziałem kpt. Zdzisława Brońskiego „Uskoka”. Po śmierci „Uskoka” ukrywał się, samotnie wykonując kilka akcji w Lublinie i okolicach. Nie skorzystał z amnestii ogłoszonej w 1956 r. Przetrwał w konspiracji antykomunistycznej 18 lat. Jego miejsce pobytu zostało ustalone przez organy bezpieczeństwa dopiero w październiku 1963 r. Zginął podczas obławy we wsi Majdan Kozic Górnych 21 października 1963 r. Został pochowany przez SB w bezimiennym grobie w Lublinie. Dopiero w 1983 r. władze PRL pozwoliły przenieść ciało ostatniego żołnierza niepodległej Polski do rodzinnego grobu w Piaskach.

Źródła

Archiwum Kancelarii Prezydenta RP – Order dla ostatniego "żołnierza wyklętego" – prezydent.pl, 17 marca 2008