2007-10-31: Konferencja nt. działań na rzecz ochrony zdrowia psychicznego w Polsce

środa, 31 października 2007

30 października 2007 roku w Muzeum Kolekcji im. Jana Pawła II w Warszawie odbyła się konferencja nt. „Działań na rzecz ochrony zdrowia psychicznego w Polsce – Podjąć wyzwania. Szukać rozwiązań”.

Konferencja zorganizowana przez Biuro Inicjatyw Społecznych Kancelarii Prezydenta RP wspólnie z Polskim Towarzystwem Psychiatrycznym dotyczyła systemu ochrony zdrowia psychicznego w Polsce i potrzeb jego przebudowy w oparciu o Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego.

Udział w niej wzięli m.in.:

Ewa Junczyk-Ziomecka, Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP
Nelly Rokita – Arnold, Doradca Prezydenta RP
dr Tomasz Zdrojewski, Doradca Prezydenta RP
Grzegorz Gołdynia, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia
prof. Aleksander Araszkiewicz, Polskie Towarzystwo Psychiatryczne
prof. Marek Jarema, Polskie Towarzystwo Psychiatryczne
prof. Jan Czabała, Polskie Towarzystwo Psychiatryczne
prof. Jacek Wciórka, Polskie Towarzystwo Psychiatryczne
dr Andrzej Cechnicki, Polskie Towarzystwo Psychiatryczne
przedstawiciele środowiska naukowego i lekarskiego, instytucji rządowych, samorządowych i pozarządowych działających na rzecz ochrony zdrowia psychicznego w Polsce

Otwierając konferencję Dyrektor Biura Inicjatyw Społecznych KPRP, Bożena Opioła przytoczyła preambułę z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r.: „Zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi należy do obowiązków państwa”.

Ewa Junczyk-Ziomecka zwracając się do zebranych podkreśliła, że statystyki biją na alarm - zaburzenia neuropsychiatryczne stanowią drugie pod względem wielkości źródło obciążenia populacji chorobami. Według prognoz, w ciągu najbliższych 20 lat choroby psychiczne wysuną się na świecie na czoło problemów zdrowotnych, powodujących niesprawność życiową ludzi. Ponad 27% dorosłych Europejczyków doświadcza w ciągu roku przynajmniej jednego z przejawów złego stanu zdrowia psychicznego. Należą do nich między innymi zaburzenia nastroju i depresja. Prognozy mówią, że do 2020 r. depresja będzie najczęstszą przyczyną zachorowalności w krajach rozwiniętych. Obecnie, w Unii Europejskiej co roku około 58 tysięcy obywateli umiera w wyniku popełnienia samobójstwa – więcej, niż rocznie ginie w wypadkach drogowych, zabójstwach, czy z powodu HIV/AIDS .

Środowisko psychiatryczne w Polsce, już w połowie lat dziewięćdziesiątych stworzyło projekt Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego. Pomimo zainteresowania i poparcia dla niego, nie nadano mu rangi obowiązującego prawa. Obecny Program na lata 2009–2013, przygotowany przez Ministerstwo Zdrowia został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 9 października br. „Mam nadzieję, że dzisiejsza konferencja, pomyślana również jako prezentacja ciekawych i wartych propagowania rozwiązań, posłuży do zastanowienia się i większego działania na rzecz promowania zdrowia psychicznego, zapobiegania chorobom psychicznym oraz rozwiązywania problemów związanych z brakiem poszanowania godności drugiego człowieka” - powiedziała Ewa Junczyk-Ziomecka.

Specjaliści uczestniczący w konferencji podkreślali, że: „Nie ma zdrowia bez zdrowia psychicznego”. Wg prof. dr hab. med. Jacka Wciórki system ochrony zdrowia psychicznego w Polsce nie odpowiada współczesnym standardom i potrzebom społecznym. Zdrowie psychiczne musi być traktowane jako nieodłączny składnik zdrowia. Należy zaprzestać nierównego traktowania osób chorujących psychicznie i ich problemów zdrowotnych – fakty wskazują na wiele przejawów takiej dyskryminacji zarówno indywidualnej, jak i strukturalnej, tj. zakorzenionej w sposobie działania wielu instytucji społecznych oraz w bezmyślnie upowszechnianych stereotypach kulturowych. Konieczna jest zasadnicza zmiana podejścia do problemów medycznych, społecznych i ekonomicznych związanych ze zdrowiem psychicznym. Ignorancja i lekceważenie wobec tych problemów prowadzi bowiem, obok ogromu zbędnych cierpień osób i rodzin, do wielu strat i kosztów społecznych związanych z możliwymi do ograniczenia skutkami zaburzeń psychicznych w postaci np.: niepełnosprawności, niesamodzielności, braku zatrudnienia, dysfunkcji rodzinnych, wykluczania społecznego, uzależnienia od instytucji.

Odpowiedzią na to wyzwanie jest Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego, który zwraca uwagę na niedostatki i proponuje skupienie wysiłku na rzecz zmiany wokół trzech strategicznych celów:

CEL 1. Promowanie zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym, poprzez:

upowszechnianie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego oraz rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu
zapobieganie zaburzeniom psychicznym oraz przeciwdziałanie nietolerancji, wykluczeniu i dyskryminacji osób z problemami zdrowia psychicznego
tworzenie instytucji poradnictwa i pomocy w kryzysach

CEL 2. Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej, zintegrowanej i dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form pomocy niezbędnych do życia w środowisku społecznym (w tym rodzinnym, zawodowym) poprzez systemowe upowszechnienie:

środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej
zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego
udziału w życiu zawodowym
koordynacji różnych form opieki i pomocy

CEL 3. Rozwój badań naukowych i systemów informacji z zakresu ochrony zdrowia psychicznego

Ogółem wystąpiło 24 przedstawicieli, którzy pracują i inicjują działania na rzecz ochrony zdrowia psychicznego. Podsumowując konferencję podkreślono wagę i konieczność organizowania dalszych spotkań, które służą integracji wszystkich środowisk oraz pracy na rzecz osób nie tylko z zaburzeniami psychicznymi, ale i tych, które są społecznie izolowane.

Źródła

Archiwum Kancelarii Prezydenta RP – Konferencja nt. działań na rzecz ochrony zdrowia psychicznego w Polsce – Prezydent.pl, 30 października 2007