2007-09-04: Największy na świecie aparat cyfrowy

Teleskop Pan-STARRS-1 (PS1), stojący na szczycie wulkanu Haleakala, na hawajskiej wyspie Maui, został wyposażony w największy na świecie i najbardziej zaawansowany aparat cyfrowy. Urządzenie opracował Instytut Astronomii Uniwersytetu Hawajskiego, w Honolulu, a służyć będzie ono do skanowania nieba w poszukiwaniu asteroid, oraz do wykonania nowego, dokładniejszego od dotychczasowych, katalogu gwiazd i galaktyk.

Układ CCD kamery przemysłowej
wtorek, 4 września 2007

Nowy aparat cyfrowy będzie miał rozdzielczość 38 000 x 38 000 pikseli, czyli 1,34 Gpx - około 200 razy więcej niż najlepsze współczesne "sklepowe" aparaty cyfrowe. W połączeniu z teleskopem umożliwi obserwację gwiazd 10 milionów razy słabszych niż te widzialne nieuzbrojonym okiem.

Aparat stanowi kluczowy składnik projektu Pan-STARRS, mającego obserwować niebo w poszukiwaniu obiektów ruchomych (względem tła gwiazd) i zmiennych. Gdy tylko teleskop z kamerą osiągną stan pełnej sprawności, zaczną automatycznie, przynajmniej raz w tygodniu, fotografować każdy fragment nieba widzialny z Hawajów. Centrum komputerowe będzie analizować zdjęcia w poszukiwaniu nieznanych wcześniej obiektów kosmicznych. Inne komputery, poprzez złożenie kilku obrazów, będą wyliczały orbity asteroid i ewentualnie ostrzegały, jeśli któraś z nich w ciągu najbliższych stu lat miałaby się niebezpiecznie zbliżyć do Ziemi.

Układy krzemowe tworzące aparat zostały zbudowane we współpracy z Massachusetts Institute of Technology. Światłoczuła powierzchnia aparatu, o przekątnej około 40 cm, zawiera matrycę 60x60 identycznych układów. Każdy z nich zawiera 64 niezależne obwody generujące obraz, tzw. układy CCD. Każdy ma również wbudowane układy kompensujące niekorzystny wpływ drgania ziemskiej atmosfery. Podzielenie pola widzenia na 4 000 osobnych obszarów ma trzy zalety: szybsze zbieranie danych; światło z bardzo jasnych gwiazd ograniczone zostaje ograniczone do małego obszaru; uszkodzenie jednego chipu powoduje utratę tylko niewielkiej części obrazu.

Ponieważ teleskop będzie zwracał każdej nocy tysiące gigabajtów danych, inżynierowie musieli zaprojektować specjalny system sterowania i przesyłania danych, zarówno od strony sprzętowej jaki i programistycznej.

Opiekunowie nowego teleskopu i kamery liczą, że ich nowy sprzęt zrewolucjonizuje kilka dziedzin astronomii.

Domowa strona projektu znajduje się pod adresem http://www.ps1sc.org/.

Źródła edytuj