2007-05-10: Kronika wyborcza: kwiecień 2007

czwartek, 10 maja 2007

W kwietniu oczy całego świata były zwrócone w stronę Francji i trwającej kampanii przed I turą wyborów prezydenckich. Poza tym do urn poszli także Ekwadorczycy, Malijczycy, Nigeryjczycy, Syryjczycy, mieszkańcy Madagaskaru, Timoru Wschodniego oraz Wallis i Futuny.

Terytorium Wysp Wallis I Futuna (wybory parlamentarne)

data: 1 kwietnia 2007 r.
do obsadzenia: 20 miejsc w Zgromadzeniu Terytorialnym (Assemblée Territoriale) na 5-letnią
kadencję w ordynacji proporcjonalnej

WYNIKI:
20 spośród 26 list wyborczych zdobyło po 1 mandacie

Wybory w tej maleńkiej, 15-tysięcznej francuskiej kolonii na Pacyfiku niewiele zmieniły w składzie Zgromadzenia. Pojawiły się zaledwie trzy nowe osoby, zaś 20 partii zdobyło po jednym miejscu, co stanowi swoisty rekord świata. Partie na Wallis i Futunie są oparte jednak na podziałach klanowych, a nie politycznych.

Republika Madagaskaru (referendum)

data: 4 kwietnia 2007 r.
kwestia: przyjęcie nowej konstytucji

WYNIKI:
frekwencja 43,7%

za 75,33%
przeciw 24,67%

Nowa konstytucja, przyjęta w referendum, wprowadza trzy poważne zmiany w ustroju Madagaskaru. Przede wszystkim wzmacnia uprawnienia Prezydenta w sytuacjach nadzwyczajnych. Ponadto wprowadzana nowy podział administracyjny kraju: w miejsce sześciu dużych prowincji o znacznym zakresie autonomii wprowadza 22 małe regiony. Oficjalnie ma to wzmocnić rozwój prowincji; faktycznie – osłabić tendencje odśrodkowe, które na przełomie wieków o mało co nie doprowadziły do upadku państwa. Ponadto konstytucja wprowadza język angielski jako trzeci język urzędowy, obok malgaskiego i francuskiego.

Demokratyczna Republika Timoru Wschodniego (wybory prezydenckie)

data: 9 kwietnia 2007 r.
do obsadzenia: urząd Prezydenta kraju na 5-letnią kadencję

WYNIKI:

Francisco Guterres (Rewolucyjny Front na rzecz Niepodległego Timoru Wschodniego) - 27,89%
José Manuel Ramos Horta - 21,81%

do II tury nie weszli:

Fernando de Araújo (Partia Demokratyczna) - 19,18%
Francisco Xavier do Amaral (Timorskie Stowarzyszenia Socjaldemokratyczne) - 14,39%
Lúcia Lobato (Partia Socjaldemokratyczna) - 8,86%
Manuel Tilman (Stowarzyszenie Bohaterów Timorskich) - 4,09%
Avelino Coelho da Silva (Socjalistyczna Partia Timoru) - 2,06%
João Viegas Carrascalão (Timorska Unia Demokratyczna) - 1,72%

Do drugiej tury tego jednego z najmłodszych państw na świecie weszli przewodniczący parlamentu Francisco Guterres i urzędujący premier, noblista José Ramos Horta, cieszący się dodatkowo poparciem dotychczasowego szefa państwa Xanany Gusmão. Po ogłoszeniu wyników poparło go także pięciu z sześciu przegranych kontrkandydatów, co daje mu sporą szansę na pokonanie rywala Guterresa w II turze wyborów, która odbędzie się 9 maja. Wyniki – w Kronice wyborczej na maj.

Republika Ekwadoru (referendum)

data: 15 kwietnia 2007 r.
pytanie: Czy popierasz wybór i utworzenie pełnomocnego Zgomadzenia Konstytucyjnego zgodnie z wprowadzonym niniejszym statutem wyborczem w celu przekształcenia ram instytucjonalnych państwa i przyjęcia nowej konstytucji?
(Aprueba usted, que se convoque e instale una Asamblea Constituyente con plenos poderes de conformidad con el estatuto electoral que se adjunta, para que se transforme el marco institucional del Estado y elabore una nueva Constitución?)

WYNIKI:
frekwencja 71,31%

tak 81,72%
nie 12,43%

Skrajnie lewicowy prezydent Ekwadoru Rafael Correa przeforsował niniejszym referendum utworzenie konstytuanty. Ma ona wprowadzić nową konstytucję. Correa nie zdecydował się na powierzenie tej misji Kongresowi, ponieważ jest on zbyt rozdrobniony (największa partia ma zaledwie 15% mandatów), aby być pewnym wprowadzenia wszystkich przepisów. Wybory do konstytuanty odbędą się prawdopodobnie w październiku; obywatele wybiorą 87 deputowanych na 180 dni (z opcją przedłużenia o kolejnych 60). Ekwador tym samym idzie śladami Wenezueli, której prezydent Hugo Chávez jest jednym z najważniejszych sojuszników Correi.

Federalna Republika Nigerii (wybory prezydenckie)

Umasu Musa Yar’Adua

data: 21 kwietnia 2007 r.
do obsadzenia: urząd Prezydenta państwa na 4-letnią kadencję

WYNIKI:

Umasu Musa Yar’Adua (Partia Ludowo-Demokratyczna) - 69,6%
Muhammadu Buhari (Ogólnonigeryjska Partia Ludowa) - 18,66%
Atiku Abubakar (Kongres Akcji) - 7,45%
Orji Uzor Kalu (Postępowy Sojusz Ludowy) - 1,72%
Attahiru Bafarawa (Demokratyczna Partia Ludowa) - 0,82%
Chukwuemeka Odumegwu Ojukwu (Wielki Sojusz Wszystkich Postępowców) - 0,44%
Pere Ajuwa (Sojusz na rzecz Demokracji) - 0,25%
Chris Okotie (Świeża Partia Demokratyczna) - 0,21%
Patrick Utomi (Afrykański Kongres Demokratyczny) - 0,14%
Asakarawon Olapere (Północny Kongres Ludowy) - 0,1%
Ambrose Owuru (Demokratyczna Partia Nadziei) - 0,08%
Arthur Nwankwo (Partia Mandatu Ludowego) - 0,07%
Emmanuel Okereke (Afrykańska Partia Wyzwolenia) - 0,06%
Lawrence Adedoyin (Afrykański System Polityczny) - 0,06%
Aliyu Habu Fari (Partia Narodowo-Demokratyczna) - 0,06%
Galtima Liman (Ludowa Partia Nowej Nigerii) - 0,06%
Maxi Okwu (Obywatelska Partia Ludowa) - 0,04%
Sunny Okogwu (Republikańska Partia Nigerii) 0,04%
Iheanyichukwu Godswill Nnaji (Postępowa Partia Lepszej Nigerii) - 0,03%
Osagie Obayuwana (Partia Świadomości Narodowej) - 0,02%
Olapade Agoro (Rada Akcji Narodowej) - 0,02%
Akpone Solomon (Demokratyczna Partia Większości Narodowej) - 0,02%
Isa Odidi (Nowi Demokraci) - 0,02%
Aminu Abubakar (Partia Jedności Narodowej) - 0,01%
Mojisola Adekunle Obasanjo (Ruch Mas Nigerii) - 0,01%

W ubiegłym miesiący pisaliśmy o pomyślnej transformacji demokratycznej w Mauretanii. Wybory w Nigerii pokazały, że nie jest to ogólnoafrykańska tendencja. Odchodzący prezydent, chcąc zabezpieczyć się przed możliwymi kłopotami z wymiarem sprawiedliwości, zapewnił miejsce na opuszczanym przez siebie urzędzie swojemu poplecznikowi, Umasu Yar’Adui. Fałszerstwa były olbrzymie i tak ewidentne, że głos w tej zabrał nie tylko przewodniczący Konferencji Biskupów Katolickich Nigerii bp Felix Alaba Job, ale także amerykański Sekretariat Stanu. Komentatorzy podkreślają, że nawet Liberia tuż po zakończeniu krwawej wojny domowej przeprowadziła wiarygodniejsze wybory prezydenckie. Wraz z elekcją prezydenta wyborcy wybierali także parlament, jednak brak jak na razie oficjalnych rezultatów głosowania. Ich omówienie – w kolejnej Kronice wyborczej. Nigeria jest najludniejszym krajem Czarnego Lądu. Ostatnimi czasy jest wymieniana w gronie potencjalnych kandydatów do roli stałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ.

Republika Francuska (wybory prezydenckie) / Księstwo Andory (wybory współksięcia)

data: 22 kwietnia 2007 r.
do obsadzenia: urząd Prezydenta Francji i współksięcia Andory na 5-letnią kadencję

WYNIKI:
frekwencja 83,77%

Nicolas Sarkozy (Unia na rzecz Ruchu Ludowego) - 31,18%
Ségolène Royal (Partia Socjalistyczna) 25,87%

do II tury nie weszli:

François Bayrou (Unia na rzecz Demokracji Francuskiej) - 18,57%
Jean-Marie Le Pen (Front Narodowy) - 10,44%
Olivier Besancenot (Rewolucyjna Liga Komunistyczna) - 4,08%
Philippe de Villiers (Ruch na rzecz Francji) - 2,23%
Marie-George Buffet (Francuska Partia Komunistyczna) - 1,93%
Dominique Voynet (Zieloni) - 1,57%
Arlette Laguiller (Walka Robotnicza) - 1,33%
José Bové - 1,32%
Frédéric Nihous (Polowanie, Łowienie Ryb, Natura, Tradycja) - 1,15%
Gérard Schivardi (Partia Pracujących) - 0,34%

Majbardziej brutalna od lat kampania wyborcza we Francji zmotywowała wyborców do masowego udziału w wyborach. Głównym wnioskiem po ostatecznym zwycięstwie Nicolasa Sarkozy’ego jest całkowita marginalizacja partii skrajnych, zwłaszcza po lewej stronie sceny politycznej. Kandydatka lewicy przegrała ze względu na swoją nijakość i brak programu, zaś Sarkozy wygrał dzięki umiejętnemu przejęciu elektoratu Frontu Narodowego oraz swojemu wizerunkowi jako skutecznego żandarma. Po raz pierwszy w historii V Republiki Sarkozy nie demonstrował też standardowego we Francji przy takich okazjach antyamerykanizmu oraz wydawał się przychylny dla gospodarki rynkowej. Wybory te były przy okazji wyborami współksięcia Andory. Drugim współksięciem jest biskup hiszpańskiego miasta Urgel. Obecnie jest nim bp Joan Enric Vives i Sicília. Mieszkańcy Andory nie biorą jednak udziału w głosowaniu.

Syryjska Republika Arabska (wybory parlamentarne)

data: 22-23 kwietnia 2007 r.
do obsadzenia: 250 miejsc w Radzie Ludowej (Majlis ash-Sha’ab) na 4-letnią kadencję w okręgach
wielomandatowych; zgodnie z ordynacją 170 miejsc jest z góry zarezerwowanych dla Narodowego
Frontu Postępowego

WYNIKI:
frekwencja 56,12%

Narodowy Front Postępowy (przywódca: Bashar al-Assad) - 172 miejsca
niezależni - 78 miejsc

Farsa wyborcza. Ordynacja przypomina trochę tę z czasów PRL. NFP tworzy rzadząca od zamachu stanu w 1963 r. Arabska Partia Odrodzenia Socjalistycznego (czyli Baath, znany z Saddama Husaina – przywódcy swego irackiego odpowiednika) i 7 koncesjonowanych partii satelickich o zbliżonych nazwach (duża Arabska Partia Unii Socjalistycznej i mniejsze: Arabska Partia Socjalistyczna, Syryjska Partia Socjalno-Nacjonalistyczna, Syryjska Partia Komunistyczna – Frakcja Yusufa Faisala, Syryjska Partia Komunistyczna – Frakcja Khalida Bakdasha, Partia Unii Socjalistycznej i Partia Unii Socjalistyczno-Demokratycznej). Front ma z góry zagwarantowane 170 miejsc; o pozostałe toczy się teoretycznie walka wyborcza, z której zazwyczaj zwycięzko wychodzą „bezpartyjni”. Półlegalna opozycja wezwała do bojkotu wyborów i okazało się to dość skuteczne, jako że co drugi Syryjczyk został w domu.

Republika Mali (wybory prezydenckie)

data: 29 kwietnia 2007 r.
do obsadzenia: urząd Prezydenta państwa na 5-letnią kadencję

WYNIKI:
frekwencja 36,2%

Amadou Toumani Touré (Sojusz na rzecz Demokracji i Postępu) - 70,89%
Ibrahim Boubacar Keïta (Zgromadzenie na rzecz Mali) - 19,08%
Tiébilé Dramé (Partia na rzecz Odnowy Narodowej) - 2,95%
Oumar Mariko (Afrykańska Solidarność na rzecz Demokracji i Niepodległości) - 2,74%
Mamadou Sangaré (Konwencja Socjaldemokratyczna) - 1,57%
Soumeylou Boubèye Maïga (Front na rzecz Demokracji i Republiki) - 1,46%
Sidibé Aminata Diallo (Zgromadzenie na rzecz Demokracji i Zrównoważonego Rozwoju) - 0,54%
Madiassa Maguiraga (Ludowa Partia na rzecz Postępu) - 0,3%

Mali, uznawane niegdyś (za prezydentury wykształconego na Uniwersytecie Warszawskim Alphy Konarégo, 1992-2002) za wzorzec demokracji w Afryce Zachodniej, za rządów obecnego prezydenta Tourégo doznało w tej mierze znacznego regresu. Mizerna frekwencja, a przede wszystkim liczne nieprawidłowości, umożliwiły Tourému reelekcję. Jego najgroźniejszy rywal, przewodniczący parlamentu Ibrahim Keïta, nazwał wybory „farsą”.

Kalendarium

Afganistan: od 3 kwietnia Afganistan jest członkiem Południowoazjatyckiego Stowarzyszenia na rzecz Współpracy Regionalnej.
Albania: 30 kwietnia Lulzim Basha został szefem dyplomacji.
Armenia: 4 kwietnia Serż Sarkisian został premierem. Po 20 dniach gen. płk Mikael Arutiunian objął resort obrony.
Barbados: 6 kwietnia Barbados został członkiem Organizacji na rzecz Zakazu Broni Chemicznej.
Chiny: 27 kwietnia Yang Jiechi został szefem dyplomacji.
Ekwador: 15 kwietnia obywatele zadecydowali w referendum o zwołaniu konstytuanty.
Erytrea: Osman Saleh został 18 kwietnia szefem MSZ.
Estonia: 5 kwietnia Andrus Ansip zainstalował swój nowy gabinet: Urmas Paet (MSZ), Jaak Aaviksoo (obrona), Jüri Pihl (MSW), Ivari Padar (finanse).
Finlandia: 17 kwietnia Matti Vanhanen został ponownie wybrany na urząd premiera: Ilkka Kanerva (MSZ), Jyri Häkämies (obrona), Anne Holmlund (MSW), Jyrki Katainen (finanse).
Francja: 1 kwietnia mieszkańcy Wallis i Futuny wybrali lokalny parlament. Do II tury wyborów prezydenckich przeszli 22 kwietnia Nicolas Sarkozy i Ségolène Royal.
Gwinea-Bissau: 13 kwietnia Martinho Ndafa Kabi objął urząd premiera: Maria da Conceição Nobre Cabral (MSZ), Marciano Silva Barbeiro (obrona), Issuf Sanhá (finanse), Baciro Dabó (administracja wewnętrzna).
Indie: od 9 kwietnia Dorjee Khandu jest ministrem naczelnym Arunachal Pradesh, a Tejendra Khanna – gubernatore Delhi. Trzy dni później B.L. Joshi został gubernatorem stanu Meghalaya.
Izrael: 22 kwietnia minister finansów Avraham Hirchson został zawieszony na kwartał.
Jemen: 7 kwietnia prezydent Ali Abdullah Saleh zaprzysiężył nowy rząd z Alim Muhammadem Mujawarem na czele: Numan Tahir as-Suhaibi (finanse), Abu Bakr al-Kerbi (MSZ), gen. bryg. Muhammad Nasir Ahmad Ali (obrona), Rashad al-Alimi (MSW).
Katar: 3 kwietnia premierem został dotychczasowy szef dyplomacji szejk Hamad ibn Jassim ibn Jabr ath-Thani.
Komory: 26 kwietnia Federalny Sąd Konstytucyjny odsunął od władzy prezydenta wyspy Ndzwani Mohameda Bacara. Tymczasowym prezydentem został Kaambi Houmadi, przewodniczący lokalnego parlamentu.
Korea Południowa: 2 kwietnia parlament zatwierdził premiera Hana Duck-soo.
Korea Półnonca: 11 kwietnia minister transportu Kim Yong-il został premierem kraju.
Madagaskar: 4 kwietnia mieszkańcy przyjęli w referendum nową konstytucję.
Mali: 29 kwietnia Amadou Touré wygrał wybory prezydenckie.
Mauretania: 10 kwietnia członkostwo w Unii Afrykańskiej zostało odwieszone. 19 kwietnia Sidi Mohamed Ould Cheikh Abdallahi objął urząd prezydenta. 28 kwietnia powołany został nowy rząd z premierem Zeine Ould Zeidanem na czele: Mohamed Saleck Ould Mohamed Lemine (MSZ), Mohamed Mahmoud Ould Mohamed Lemine (obrona), Yall Zakaria (MSW), Abderrahmane Ould Hamma Vezzaz (finanse).
Nepal: 1 kwietnia zaprzysiężono nowy rząd z Sahaną Pradhan jako szefową dyplomacji. 20 kwietnia pieśń Ras Triya Gaan została ogłoszona nowym hymnem narodowym.
Nigeria: Umaru Yar’Adua wygrał 21 kwietnia wybory prezydenckie.
Rosja: 6 kwietnia Szołban Kara-ooł został zaprzysiężony na stanowisku przewodniczącego rządu Tuwy. 5 kwietnia Ramzan Kadyrow został zaprzysiężony na prezydenta Czeczenii, zaś po pięciu dniach Odies Bajsułtanow został premierem republiki. 23 kwietnia stanowisko gubernatora Kraju Krasnodarskiego objął Aleksandr Tkaczew.
Rumunia: 5 kwietnia zaprzysiężony został nowy rzad Călina Popescu Tăriceanu: Adrian Cioroianu (MSZ), Teodor Viorel Meleşcanu (obrona), Cristian David (MSW), Varujan Vosganian (finanse). 20 kwietnia prezydent Traian Băsescu został przez parlament odsunięty od władzy, zaś jego obowiązki pełni przewodniczący Senatu Nicolae Văcăroiu.
San Marino: Alessandro Mancini i Alessandro Rossi objęli z początkiem miesiąca urzędy kapitanów-regentów.
Somalia: Xuseen Ceelaabe Faaxiye został 18 kwietnia szefem dyplomacji.
Syria: wybory parlamentarne 22-23 kwietnia wygrała partia rządząca.
Szwajcaria: 1 kwietnia Ernst Hasler został naczelnikiem krajowym Argowii.
Timor Wschodni: do II tury wyborów prezydenckich przeszli 9 kwietnia Francisco Guterres i José Ramos Horta.
Turcja: w I rundzie głosowania 27 kwietnia Abdullah Gül nie zdołał zdobyć większości niezbędnej do zostania prezydentem. Szczegóły – w Kronice wyborczej za miesiąc.
Wybrzeże Kości Słoniowej: 4 kwietnia Guillaume Soro został premierem. W nowym rządzie Michel Amani N’Guessan objął resort obrony, zaś Charles Koffi Diby – finansów.
Organizacje międzynarodowe: od 3 kwietnia Afganistan jest członkiem Południowoazjatyckiego Stowarzyszenia na rzecz Współpracy Regionalnej. 6 kwietnia Barbados został członkiem Organizacji na rzecz Zakazu Broni Chemicznej. 10 kwietnia Unia Afrykańska odwiesiła Mauretanię w prawach członka.
Przywódcy religijni: od 27 kwietnia metropolita zagrzebski Jovan pełni za patriarchę Pavla obowiązki zwiezrchnika Serbskiej Cerkwi Prawosławnej.

Zmarli

1 kwietnia – Hans Karl Filbinger (ur. 1913 w Mannheim), minister-prezydent Badenii-Wirtembergii (wówczas kraj związkowy Niemiec Zachodnich) 16.12.1966-30.08.1978, reprezentujący Unię Chrześcijańsko-Demokratyczną, zmarł we Fryburgu Bryzgowijskim;
6 kwietnia – Markandey Singh (ur. 1925?), wicegubernator Delhi (wówczas terytorium związkowe Indii) 12.1990-1992, zmarł w Delhi;
7 kwietnia – Ałan Gieorgjewicz Boradzow (ur. 1957), premier Północnej Osetii–Alanii (republika Rosji) 10.09.2004-11.06.2005, zmarł we Władykaukazie;
11 kwietnia – John Avila Mangefel (ur. 1932 w Gal, wówczas japońskie Morza Południowe), gubernator Yap (stan wówczas amerykańskiej Mikronezji) 08.01.1979-12.01.1987, zmarł w Colonii.
14 kwietnia – Ladislav Adamec (ur. 1926 we Frenštácie pod Radhoštěm, wówczas Czechosłowacja), premier Czech (wówczas republika Czechosłowacji) 20.03.1987-12.10.1988 i Czechosłowacji 11.10.1988-10.12.1989, I sekretarz Komunistycznej Partii Czechosłowacji (de facto głowa państwa) 20.12.1989-01.09.1990, zmarł w Pradze;
14 kwietnia – Syed Abdullah Shah (ur. 1921), minister naczelny Sindhu (prowincja Pakistanu) 21.10.1993-06.11.1996, reprezentujący Pakistańską Partię Ludową, zmarł w Karaczi;
15 kwietnia – Dasho Lhendup Dorji (ur. 1935 w Kalimpong), p.o. premier Bhutanu 25.07-27.11.1964, zmarł w Lungtenphu;
16 kwietnia – John Edward Neil Wiebe (ur. 1936 w Herbert), wicegubernator Saskatchewan (prowincja Kanady) 31.05.1994-21.02.2000;
23 kwietnia – Boris Nikołajewicz Jelcyn (ur. 1931 w Butce, wówczas Związek Radziecki), przewodniczący Prezydium Rady Najwyższej 29.05.1990-10.07.1991, prezydent 10.07.1991-31.12.1999 i premier Rosji (do 25.12.1991 republika Związku Radzieckiego) 06.11.1991-15.06.1992, p.o. premier 23.03.1998, zmarł w Moskwie;
26 kwietnia – Shin Hyun-hwak (ur. 1920), premier 12.12.1979-22.05.1980 i p.o. premier Korei Południowej 24.05-08.07.1991, reprezentujący Demokratyczną Partię Republikańską, zmarł w Seulu;
28 kwietnia – Lloyd Roseville Crouse (ur. 1918 w Lunenburgu), wicegubernator Nowej Szkocji (prowincja Kanady) 20.02.1989-23.06.1994, zmarł w Lunenburgu;
29 kwietnia – Joseph C. Nérette (ur. 1924), tymczasowy prezydent Haiti 08.10.1991-19.06.1992, zmarł w Port-au-Prince;
29 kwietnia – Ivica Račan (ur. 1944 w Ebersbach, Niemcy), premier Chorwacji 27.01.2000-23.12.2003, reprezentujący Socjaldemokratyczną Partię Chorwacji, zmarł w Zagrzebiu.

Źródła

Artykuł wykorzystuje materiał pochodzący z serwisu e-Polityka.pl (więcej informacji).