2008-10-11: Reklama zeszytów po cichu kopiuje Wikipedię?: Różnice pomiędzy wersjami

21 sierpnia bieżącego roku na 23 stronie czasopisma ''[[w:Przekrój (tygodnik)|Przekrój]]'' ukazała się reklama zeszytów firmy Dan-Mark sygnowanych marką [[w:4fun.tv|4fun.tv]]. Jedną z częściCzęścią reklamy była definicja pojęcia ''[[w:zeszyt|zeszyt]]''. Jednemu z naszych reporterów wydała się podobna do tekstu, którą widział już kiedyś, w związku z czym sprawdziliśmy, co do powiedzenia na temat tego słowa ma [[w:Wikipedia|Wikipedia]]. Okazało się, że treść reklamy jest identyczna z treścią dwóch pierwszych akapitów hasła encyklopedii.

Postanowiliśmy dowiedzieć się, skąd wzięło się takie podobieństwo, oraz czy w którymś z przypadków (Wikipedii lub reklamy) nie doszło do naruszenia [[w:Prawo autorskie|praw autorskich]]. W tym celu skontaktowaliśmy się z przedstawicielem 4fun.tv, dyrektorem kreatywnym Jarkiem J. W odpowiedzi, którą otrzymaliśmy, zostałomożna stwierdzoneprzeczytać:

Zdając sobie sprawę, z faktu, że prawa autorskie wygasają dopiero po [[w:Prawo autorskie#Czas trwania autorskich praw majątkowych|70 latach]] od śmierci autora, chcieliśmy upewnić się, czy aby na pewno tekst ten mógł znaleźć się w Wikipedii. O źródło zapytaliśmy się autora większej części z obu akapitów<ref>http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zeszyt&diff=4567149&oldid=4566637</ref>, wikipedystę [[w:Wikipedysta:Julo|Jula]]. Potwierdził on, że jest autorem znacznej części treści tekstu w Wikipedii (jednobrzmiącego z użytym później w reklamie 4fun.tv) i poinformował, że przy jego redagowaniu nie korzystał z żadnych wydawnictw, ani encyklopedycznych, ani słownikowych; nie ma zatem możliwości, że i Julo, i 4fun.tv skorzystaliby z tej samej starej encyklopedii i stąd wzięłaby się zbieżność sformułowań. Zauważyliśmy przy tym również, że zrąb pierwszego akapitu definicji zeszytu napisał [[:w:user:WaldemarWolskiHuta|WaldemarWolskiHuta]] (luty 2006). Potem był modyfikowany kilka razy przez kilka osób, oprócz Jula (wrzesień 2006) także przez [[:w:user:Picus viridis|Picus viridisa]]<ref>http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zeszyt&diff=next&oldid=4568408</ref> i przez [[:w:user:Beno|Beno]]<ref>http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zeszyt&diff=prev&oldid=11861189</ref> (marzec 2008), a tekst zaprezentowany w reklamie prasowej, który miałby -— zdaniem 4fun.tv -— pochodzić ze starej encyklopedii, jest jednobrzmiący z wersją Wikipedii po tych wszystkich zmianach. Julo dodał, że wciąż jeszcze żyje tak jak pozostali współautorzy hasła, a zarazem współwłaściciele praw autorskich do jego treści, i że z tego wynika oczywiście, że nie minęło ani 50, ani 70 lat od ich śmierci. Działanie 4fun.tv skomentował stwierdzeniem, że choć swój tekst autorzy Wikipedii udostępniają -— przy pomocy amerykańskich serwerów -— na wolnej licencji, to nie oznacza to jednak, że zgadzają się na licencyjną wolną amerykankę.

Przy tej okazji warto przypomnieć, w jaki sposób wykorzystywać artykuły z Wikipedii. Encyklopedia ta objęta jest licencją [[w:GFDL|GNU Free Documentation License]], co oznacza, że zawarte w niej teksty można kopiować, modyfikować i rozpowszechniać w celach komercyjnych i niekomercyjnych — pod warunkiem dołączenia tekstu licencji oraz wymienienia pięciu głównych autorów tekstu. W przypadku, gdy korzystamy (podobnie jak w tym przypadku) z części artykułu, można wykorzystać istniejące w prawie polskim tzw. "prawo cytatu". Wtedy wystarczy podać tylko źródło (tj. Wikipedię) i autora fragmentu, który jest cytowany.

Na początku września sytuacja podobna sytuacjado tej z 4fun.tv miała miejsce z [[w:Wikisłownik|Wikisłownik]]iem – w Gazecie Wyborczej ukazała się reklama Ikei, gdzie na otwierającej stronie pojawiło się niemal dosłownie przytoczone hasło z Wikisłownika w charakterystycznym dla niego układzie graficznym. Nigdzie nie pojawiła się informacja, że użyty tekst został zapożyczony z cudzego źródła<ref>http://wikislownik.blogspot.com/2008/09/wikisownik-pomysem-na-reklam.html</ref>.