2011-07-12: Wikimedia to społeczność z intelektualną misją - wywiad z wikipedystą-rezydentem z Archiwów Narodowych USA: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
lit. |
c.d. |
||
Linia 1:
Wikipedyści-rezydenci to stosunkowo nowa forma współpracy pomiędzy najważniejszymi instytucjami kulturalnymi, jak archiwa, muzea czy biblioteki, a społecznością Wikimediów. Pozwala ona na dużo lepsze wzajemne poznanie się i zrozumienie swojej specyfiki, co jest pierwszym krokiem do owocnego dla obu stron współdziałania. Jak dotąd inicjatywy tego rodzaju najszybciej rozwijają się w USA i Wielkiej Brytanii, powoli pojawiają się także w kontynentalnej Europie, m.in. w Hiszpanii. Więcej na ten temat opowie nam dzisiaj '''Dominic McDevitt-Parks''', amerykański wikipedysta będący obecnie na płatnym stażu w charakterze wikipedysty-rezydenta w Administracji Archiwów Narodowych Stanów Zjednoczonych.
Wywiad został zrealizowany i opracowany przez zespół anglojęzycznego wydania Wikinews, w szczególności przez wikireportera Ragettho, gdzie ukazał się 30 czerwca 2011. Tłumaczenie przygotował Powerek38.
== O naszym gościu ==
Wikipedyści-rezydenci są ochotnikami przydzielonymi do instytucji takich jak muzea czy biblioteki, aby uczynić łatwiejszym wykorzystywanie zasobów tych instytucji przy tworzeniu Wikipedii.
Linia 11 ⟶ 14:
McDevitt-Parks pracuje także nad konkursem "Dokument dnia" w angielskiej Wikipedii, mającego zachęcić do tworzenia lub rozbudowy artykułów na temat prac eksponowanych na stronie głównej Archiwów jako "Dokument dnia". Pierwszym i jak dotąd jedynym zwycięzcą konkursu został artykuł ''Desegregation in the United States Marine Corps'' (''Zniesienie segregacji rasowej w piechocie morskiej USA''), do którego włączone zostało przechowywane przez Archiwa zdjęcie pierwszego afroamerykańskiego rekruta przyjętego do piechoty morskiej. Według McDevitta-Parksa, przed rozpoczęciem konkursu "kompletna historia zniesienia segregacji w amerykańskiej piechocie morskiej nie była części ekosystemu wiedzy zgromadzonej w Wikipedii. Kwestia ta nie była zupełnie ignorowana, ale informacje na ten temat były porozrzucane w kilku artykułach na pokrewne temat. Nie było natomiast artykułu skupiającego się w całości na tym zagadnieniu".
Stanowisko wikipedysty-rezydenta
== Wywiad ==
▲Stanowisko wikipedysty-rezydenta stanowi część zespołu archiwów ds. mediów społecznościowych, który z kolei należy do działu Otwartego Rządu służb informacyjnych Archiwów. Ma to związek z faktem, iż do zadań tej instytucji należy upowszechnianie posiadanych zasobów wśród możliwie jak najszerszej publiczności. Staż trwa od połowy maja do końca sierpnia i obejmuje pracę przez 40 godzin w tygodniu.
{{Pyt|Wikinews: Jak bliskie były związki Archiwów Narodowych z Wikipedią przed rozpoczęciem Twojego stażu?}}
Linia 24 ⟶ 27:
Ale rola projektów Wikimediów nie kończy się na docieraniu do ludzi. Tu nie chodzi tylko o bazę treści, taką jak YouTube, Flickr, Facebook, Twitter czy blogi. Wikimedia to społeczność z intelektualną misją. Ta społeczność nie tylko ułatwi znalezienie treści, ale doda do nich nową jakość. Napisze artykuły encyklopedyczne związane z zasobami instytucji kulturalnej lub na tematy, dla których te zasoby są cennym źródłem wiedzy lub ilustracją. Wikipedyści organizują, kategoryzują, a czasem nawet cyfrowo restaurują zdjęcia, przepisują i poddają korekcie źródła pisane. Robią to dla osobistej satysfakcji, niemal zawsze bez wiedzy i współpracy stosownych instytucji kulturalnych. Tysiące wikipedystów jest już zaangażowanych w swoje małe, osobiste projekciki, dla których materiały lub doświadczenie instytucji będą pomocne. Obie strony są zainteresowane dodaniem do swojej pracy wartości poprzez wzajemne partnerstwo.
No i wreszcie, Wikimedia są wyjątkowe wśród głównych stron internetowych zajmujących się treściami kultury, ponieważ podzielają zaangażowanie instytucji kulturalnych na rzecz otwartego dostępu i edukacji publicznej. Wikipedia jest projektem non-profit i jej jedynym celem jest tworzenie bezpłatnej, dostępnej publicznie wiedzy. Wszystkie treści tworzone specjalnie dla Wikimediów są publikowane na wolnych licencjach, dzięki czemu mogą być szeroko rozpowszechniane bez pozwoleń i opłat. W gruncie rzeczy to zaangażowanie na rzecz wolności informacji jest tak silne, iż często Wikimedia nie mogą zaakceptować prac nawet części instytucji kulturalnych, które w jakiś sposób ograniczają użycie tych zasobów (np. wykluczając tworzenie dzieł pochodnych lub użytek komercyjny). Uczynienie instytucji naprawdę wolnymi i kompatybilnymi z Wikipedią jest zresztą jednym z zadań wikipedystów-rezydentów. Wikipedia jest nie tylko witryną do prezentowania naszego dziedzictwa kulturalnego, jest też aktywnym sojusznikiem wszystkich instytucji, które chcą to robić.
{{Pyt|Jakie aspekty goszczenia u siebie wikipedysty-rezydenta są najbardziej wartościowe dla Archiwów Narodowych? Jaka Twoim zdaniem jest największa korzyść, którą instytucja kulturalna może odnieść z angażowania się w działalność społeczności Wikipedii?}}
W przypadku Archiwów Narodowych sprawdza się wszystko to, o czym już powiedziałem. Chodzi tu o lepsze dotarcie do społeczeństwa, ale także o ułatwienie dostępu do zasobów i ich wykorzystywania. Archiwa chcą znaleźć użytkowników tam, gdzie oni przebywają, a nie tylko czekać aż sami przyjdą. A ludzie są właśnie na stronach Wikipedii. Według Davida Ferriero, Archiwa Narodowe chcą zademonstrować poprzez współpracę z Wikipedią swoje "przywiązanie do zasad otwartej administracji państwowej, takich jak przejrzystość, współuczestniczenie i współpraca". Partnerstwo z Wikimediami jest obiecujące, ponieważ może być rozwinięciem misji każdej instytucji na wiele sposobów równocześnie.
{{Pyt|Powiedziałeś już, w wywiadzie dla ''The Washington Post'', że wikipedystów-rezydentów zatrudniły już także inne instytucje, takie jak British Museum, Museu Picasso czy Archiwum Sztuki Amerykańskiej. Czy wiesz już o kolejnych instytucjach, które w bliskiej przyszłości mogą nawiązać podobne związki z Wikipedią?}}
Pełna lista miejsc pracy wikipedystów-rezydentów znajduje się [http://outreach.wikimedia.org/wiki/Wikipedian_in_Residence tutaj]. Mamy już kilka takich przypadków, ale wciąż mniej niż dziesięć, a każda z tych sytuacji to zupełnie inna historia. Nie jestem w stanie wypowiedzieć się na temat prac nad przyszłymi inicjatywami współpracy, ponieważ nie jestem wtajemniczony w te negocjacje. Mogę jednak powiedzieć bardziej ogólnie, że tego rodzaju związki będą coraz częstsze. Wikipedyści i lokalne organizacje partnerskie Fundacji Wikimedia z całego świata kontaktują się z różnymi instytucjami, które są zainteresowane wspólną pracą z nami. Osobiście spotkałem wielu spośród tych ludzi podczas imprezy GLAMcamp w Nowym Jorku, w której wzięły udział dziesiątki podekscytowanych przedstawicieli instytucji kulturalnych zainteresowanych perspektywą nawiązania relacji z Wikipedią. Spotkałem też nie mniejszą rzeszę niewiarygodnie zmotywowanych wikipedystów, którzy są zaangażowani w docieranie do tych instytucji.
{{Pyt|Czy widzisz jeszcze jakieś inne możliwości, poza Wikimediami, z których Archiwa Narodowy powinny skorzystać?}}
Zadanie katalogowania, opisywania, digitalizowania i transkrypcji całego zasobu archiwalnego Archiwów Narodowych jest nie do zrealizowania przy użyciu samych tradycyjnych metod i przy tradycyjnych ograniczeniach budżetowych. Instytucje kulturalne muszą zaangażować zainteresowanych obywateli jako aktywnych partnerów w zachowywaniu dziedzictwa kulturalnego, a nie ograniczać ich rolę do konsumentów. Praca z Wikimediami stanowi istotny aspekt tego nowego sposobu myślenia, ale jest wiele zaprzyjaźnionych projektów nadających się na dobrych partnerów. Mam tu na myśli projekty społecznościowego skanowania i transkrypcji, w co Archiwa już się angażują, a także inne wyspecjalizowane grupy zajmujące się cyfrową historią czy konkretnymi obszarami tematycznymi.
{{Pyt|Na ile Twoje doświadczenia - zarówno z Wikipedii, jak i te wyniesione z uczelni - przygotowały Cię do tej pracy?}}
Jako wikipedysta od wielu lat jestem zaangażowany w różne aspekty projektu. Zacząłem edytować w roku 2004, a od 2005 jestem administratorem. Po drodze byłem też już arbitrem, checkuserem, zajmowałem się też oversightem i OTRS, co cało mi użyteczną perspektywę na wewnętrzne funkcjonowanie projektu i (chociaż to nie jest dobre słowo, ale nie mam lepszego) sposób zarządzania nim. Docierałem także do realnych ludzi jako ambasador Wikipedii na kampusie uczelnianym w Bostonie. Jestem wikimedianinem przekraczającym granice projektów, ponieważ od lat jestem także bardzo zaangażowany w Wikisłownik, gdzie również jestem administratorem. Pisałem teksty od słownikowych definicji współczesnych kolokwializmów aż po artykuły o chilijskich rewolucjonistach. Co najważniejsze, mam nadzieję, że moja znajomość kultury i praktycznego funkcjonowania społeczności wikipedystów pomoże rozwinąć tę współpracę z Archiwami Narodowymi.
{{Pyt|Przepracowałeś w Archiwach Narodowych już kilka tygodni, czy przez ten czas Twoje spojrzenie na tę instytucje lub na Wikipedię uległo jakimś zmianom?}}
Tak naprawdę nie wiedziałem, czego się tutaj spodziewać. Wszyscy pracownicy przyjęli mnie bardzo ciepło i z gotowością do współpracy, co było dla mnie wielką ulgą. Prawdziwym zadaniem było określenie czym mogę się zająć i jak najlepiej mogę wykorzystać ten czas. Większość zasobów Archiwów Narodowych nie jest zdygitalizowana, a całkiem możliwe, że nawet nie jest do końca skatalogowana na poziomie pojedynczych dokumentów. W tej grupie z pewnością znajdują się też pewne materiały, które wikipedyści chcieliby wykorzystać w swoich projektach, ale zobaczymy jeszcze jak wiele będę w stanie z tym zrobić w czasie jednego lata. Chciałbym załadować jak najwięcej zdygitalizowanych już materiałów na Wikimedia Commons, ale pomijając nawet bariery techniczne z jakimi Commons borykają się w kwestii masowego ładowania plików, barierą jest również sytuacja z plikami skanów, jaka panuje w samych Archiwach. Często są one ponazywane w sposób mylący, trudne do odnalezienia lub niekompletne. Zacząłem od załadowania ważnej części fotografii Ansela Adamsa, ale okazuje się, że na razie zerwałem z drzewa tylko najniżej rosnący owoc.
{{Pyt|Jakie wyzwania spodziewasz się napotkać w swojej pracy?}}
The real challenges are about organization, both of documents—as I mentioned—and of people.
One of the biggest challenges is that we need Wikimedians to get on board with the project in a big way. This is an incredible opportunity for us as a project, but it requires a special community effort to take full advantage of it. We need volunteers to tag articles, to categorize media, to help with templates and coding tools, to write related article content, to transcribe and proofread texts, to add new images to articles, to digitally restore images, and so on. I can personally serve as the point of contact between the National Archives and Wikimedia, but it needs to be much more than that to be a successful project. At this point, the project spaces I am creating on-wiki are my attempt to create an inviting and useful infrastructure to serve as a hub for this effort, but they are not organically grown like most Wikimedia projects. I, and various helpers with templates and coding, have magicked them into existence in the last few weeks. They need participants to sign up and adopt them as their own so we can really get the ball rolling.
Prawdziwe wyzwania dotyczą organizacji, zarówno dokumentów, o czym już mówiłem, jak i ludzi. Jednym z wyzwań jest to, że musimy skłonić wikipedystów do zaangażowania się w projekt w bardzo poważny sposób. To jest dla nas jako dla projektu niesamowita szansa, ale wymaga wyjątkowego wysiłku społeczności, abyśmy mogli w pełni z niej skorzystać. Potrzebujemy ochotników do oznaczania artykułów, do kategoryzowania multimediów, do pomocy przy szablonach i technikaliach, do pisania artykułów na powiązane tematy, do przepisywania i sprawdzania tekstów, do ilustrowania artykułów, do cyfrowej obróbki starych zdjęć (restauracji), i tak dalej. Ja mogę służyć jako łącznik między Archiwami Narodowymi a Wikimediami, ale to zdecydowanie nie wystarczy, aby ten projekt współpracy odniósł sukces. Obecnie tworzę na Wiki strony w przestrzeni wikiprojektu, mające stanowić zachęcającą i pomocną infrastrukturę, która posłuży jako podstawa dla tego wysiłku. Nie rozwijają się one jednak w sposób organiczny, jak większość projektów Wikimediów. Z pomocą różnych specjalistów od szablonów i kodu stworzyłem je w ciągu ostatnich kilku tygodni, ale potrzebujemy uczestników, którzy przyłączą się i uznają te narzędzia za własne. Dopiero wtedy to wszystko naprawdę ruszy.
| |||