Poseł Anna Maria Żukowska złożyła interpelację poselską w sprawie Polskiego Cmentarza Wojskowego na Rossie w Wilnie

sobota, 25 stycznia 2025

17 stycznia 2025 roku poseł na Sejm RP X kadencji Anna Maria Żukowska (Lewica) złożyła interpelację poselską adresowaną do ministra kultury i dziedzictwa narodowego Hanny Wróblewskiej w sprawie Polskiego Cmentarza Wojskowego na Rossie w Wilnie. Interpelacja, o której mowa, nosi numer 7482.

Treść

Szanowna Pani Ministro,

działając na podstawie art. 115 ust. 1 Konstytucji RP, przepisów Regulaminu Sejmu RP (art. 191-196) oraz art. 14 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, zwracam się z interpelacją dotyczącą stanu Polskiego Cmentarza Wojskowego na Rossie w Wilnie. Miejsce to, będące symbolem polskiej historii i dziedzictwa narodowego, wymaga pilnej uwagi oraz wsparcia ze strony instytucji rządowych odpowiedzialnych za ochronę polskich miejsc pamięci poza granicami kraju.

Obecnie nagrobki znajdujące się na cmentarzu są w opłakanym stanie. Imiona i nazwiska pochowanych tam żołnierzy zanikają, nagrobki się kruszą i rozpadają, a w niektórych przypadkach brakuje aż 40% ich pierwotnej powierzchni. Ponadto na cmentarzu brakuje wyraźnie zaznaczonych elementów narodowych, takich jak polska flaga czy inne symbole podkreślające znaczenie tego miejsca dla historii Polski.

Pragnę przypomnieć, że na Polskim Cmentarzu Wojskowym na Rossie spoczywają:

164 polscy wojskowi, którzy stracili życie podczas walk o Wilno w latach 1919–1920, żołnierze polegli w 1939 roku, 76 żołnierzy Armii Krajowej, ofiary walk operacji „Ostra Brama” w 1944 roku. Jest to także miejsce szczególne, ponieważ spoczywa tam serce Marszałka Rzeczypospolitej Polskiej Józefa Piłsudskiego. Cmentarz na Rossie stanowi nie tylko pomnik historii, ale również symbol polskości, zwłaszcza w kontekście mniejszości polskiej nadal mieszkającej w Wilnie, która z oddaniem dba o to miejsce.

Z powyższych względów zwracam się do Pani Ministry z apelem o podjęcie działań mających na celu poprawę wyglądu i funkcjonowania Polskiego Cmentarza Wojskowego na Rossie. Uważam, że miejsce to zasługuje na szczególną uwagę, zarówno ze względu na jego znaczenie historyczne, jak i na utrzymanie żywej pamięci o tych, którzy oddali życie za ojczyznę.

W związku z powyższym zwracam się z następującymi pytaniami:

1. Kiedy ostatni raz przeznaczono środki finansowe na renowację Polskiego Cmentarza Wojskowego na Rossie? Proszę o szczegółowe informacje dotyczące zakresu wykonanych prac oraz ich rezultatów. 2. Czy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego lub inne instytucje rządowe organizują uroczystości w celu upamiętnienia mieszkających i byłych Polaków związanych z tym miejscem, np. przy współpracy z Ambasadą RP w Wilnie? 3. Czy ministerstwo planuje w najbliższych latach podjęcie działań zmierzających do poprawy stanu technicznego nagrobków i innych elementów infrastruktury cmentarza, tak aby zachować jego wartość historyczną i kulturową? 4. Czy ministerstwo planuje współpracę z lokalnymi polskimi organizacjami na Litwie, takimi jak Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą, w celu poprawy stanu cmentarza? Jeśli tak, to w jakim zakresie? 5. Czy rozważane jest powołanie specjalnego funduszu na rzecz ochrony i renowacji polskich cmentarzy za granicą, w tym na Rossie, który umożliwiłby skuteczniejsze zarządzanie pracami konserwatorskimi? 6. Czy w planach ministerstwa znajduje się promocja cmentarza na Rossie jako ważnego miejsca pamięci narodowej, np. poprzez wsparcie dla projektów edukacyjnych lub kulturalnych, które mogłyby podnieść świadomość o jego znaczeniu? 7. Czy ministerstwo posiada informacje o aktualnym stanie prawnym i własnościowym cmentarza na Rossie? Jeśli są przeszkody prawne w prowadzeniu szeroko zakrojonych prac renowacyjnych, jakie kroki planowane są w celu ich usunięcia? Liczę na szybką odpowiedź i przychylenie się do mojego apelu. Wyrazem szacunku dla historii oraz troski o pamięć narodową jest dbałość o miejsca, takie jak Polski Cmentarz Wojskowy na Rossie, które są świadectwem polskiej tożsamości i poświęcenia na rzecz ojczyzny.

Z wyrazami szacunku

Anna-Maria Żukowska

Źródła

Anna Maria Żukowska – Interpelacja nr 7482 – Sejm Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji, 17 stycznia 2025