2012-10-08: Laureaci nagród Nobla w 2012

poniedziałek, 8 października 2012

W tym tygodniu wręczane są nagrody Nobla dla wybitnych osobowości świata nauki.

Laureatów w dziedzinie medycyny ogłosił 8 października o godzinie 11.30 Göran K. Hansson - sekretarz komitetu nagrody Nobla ds. fizjologii i medycyny. Nagrodę otrzymali 79-letni brytyjski biolog John B. Gurdon i 50-letni japoński lekarz Shinya Yamanaka za odkrycie, że komórki macierzyste mogą zmieniać się w dowolne komórki (pluripotencjalność). Komitet Noblowski uzasadniając swą decyzję napisał, że nagroda Nobla została przyznana "za odkrycia dowodzące, że dojrzałe komórki mogą być przeprogramowane w macierzyste komórki pluripotentne".

Laureaci podzielą się kwotą 8 mln koron szwedzkich (czyli około 940 tys. euro), którą odbiorą na uroczystości w grudniu w Sztokholmie.

W zeszłym roku nagrodę Nobla za osiągnięcia w dziedzinie medycyny i fizjologii otrzymało trzech naukowców: Bruce A. Beutler i Jules A. Hoffmann oraz Ralph M. Steinman za badania nad układem odpornościowym.

Dzisiejsza nagroda otwiera tzw. tydzień noblowski. Jutro poznamy laureatów w dziedzinie fizyki. Pojutrze dowiemy się, kto zdobędzie nagrodę Nobla w dziedzinie chemii, w piątek poznamy zdobywcę pokojowej Nagrody Nobla, a 15-ego najwybitniejszych ekonomistów. Laureata literackiego Nobla poznamy w czwartek.

Wtorek, 9 października edytuj

David J. Wineland w 2008

Dzisiaj (wtorek, 9 października) poznamy nazwiska fizyków. Czy będą to: Alain Aspect (Francja), John Clauser (Stany Zjednoczone) i Anton Zeilinger (Austria) za badania nad kwantowym splątaniem. A może szansę na Nobla z fizyki ma Francuz Serge Haroche, zajmujący się dekoherencją kwantową, lub Japończyk Shuji Nakamura za wynalezienie niebieskiego lasera i niebieskiej diody LED, które stanowią podstawę dla białych lamp diodowych. To one pomagają zmniejszać zużycie energii na świecie. Przekonamy się już o godzinie 11:45

A jednak Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymali dwaj rówieśnicy 68-letni: Fracuz Serge Haroche i Amerykanin David J. Wineland za osiągnięcia w fizyce kwantowej. Nagroda ta została przyznana za badania nad interakcją materii i światła, za "przełomowe metody eksperymentalne, które pozwalają mierzyć i manipulować indywidualnymi systemami kwantowymi" - jak czytamy w werdykcie Królewskiej Szewdzkiej Akademii Nauk. Laureaci otworzyli drzwi do nowej ery eksperymentów w fizyce kwantowej, prezentując bezpośrednią obserwację pojedynczych cząstek kwantowych bez niszczenia ich subtelnego stanu splątanego czyli za przełomowe metody eksperymentalne, które umożliwiają pomiar i manipulację poszczególnych układów kwantowych - uzasadnił swoją decyzję Komitet Noblowski (sekretarz szwedzkiej Królewskiej Akademii Nauk Staffan Normark).

Ich badania mogą być wykorzystane m.in. w pracach nad budową komputerów kwantowych, których moce obliczeniowe będą przewyższały najszybsze współczesne komputery. Wyniki ich pracy pomogą rozwinąć technikę komputerową i optykę kwantową. Badania tegorocznych laureatów mogą doprowadzić do stworzenia superkomputera kwantowego.

Jutro poznamy laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie chemii, którą, mogą podzielić się Amerykanin Arthur Horwich oraz Niemiec Franz-đUlrich Hartl za badania nad białkami. Czy tak będzie przekonamy się już jutro.

Środa, 10 października edytuj

Nagrodę Nobla z chemii za 2012 otrzymali Amerykanie: 69-letni Robert J. Lefkowitz i 57-letni Brian K. Kobilka za badania nad receptorami sprzężonymi z białkami G.

Czwartek, 11 października edytuj

Mo Yan

Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za 2012 otrzymał Mo Yan za "wizyjny realizm łączący opowieści ludowe, historię i współczesność". W Polsce wydano dwie jego powieści "Obfite piersi, pełne biodra" oraz "Krainę wódki".

Piątek, 12 października edytuj

Flaga Unii Europejskiej

Pokojową Nagrodę Nobla otrzymała... Unia Europejska. Za "ponad sześć dekad pracy nad rozwojem pokoju i pojednania, demokracji i praw człowieka w Europie".

Pokojowa Nagroda Nobla została przyznana już 125 razy, z czego 24 razy organizacjom - m.in. w 1999 roku nagrodę otrzymali Lekarze bez Granic a dwa lata później (2001) Organizacja Narodów Zjednoczonych.

Poniedziałek, 15 października 2012 edytuj

Od kilku dni pojawiają się nazwiska osób, które mogą otrzymać Nagrodę Nobla w zakresie ekonomii. Jako potencjalni laureaci wymieniani są:

Robert Shiller (USA) i Stephen Ross (USA) z Uniwersytetu Yale i Massachusetts Institute of Technology (MIT) specjalizujący się problematyce finansowej;
Angus Deaton (USA) z Princeton i Anthony Atkinson (Wielka Brytania) z Oxfordu, których zakresem zainteresowań są zagadnienia konsumpcji i oszczędności;
Roberta Barro z Uniwersytetu Harvard i Paula Romera z Uniwersytetu Stanford, którzy badają procesy rozwoju Amerykanów;
Gene Grossman z Princeton oraz Elhanan Helpman z Harvardu zajmujący się zagadnieniami handlu zagranicznego;
Bengt Holmestrom (Finlandia) oraz Jean Tirole (Francja) obaj pracujący w USA i w MIT, zajmują się badaniami nad funkcjonowaniem runku i firm;
Anne Krueger, była główna ekonomistkę Banku Światowego oraz zastępczyni szefa Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

Alvin Roth

Nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii otrzymali jednak Alvin E. Roth - Harvard University, Cambridge, MA, Harvard Business School Boston oraz Lloyd S. Shapley - Uniwersytet California, Los Angeles za teorię stabilnych podziałów i praktyki projektowania rynku (and. "for the theory of stable allocations and the practice of market design").

Uroczyste rozdanie Nagród Nobla odbędzie się w Sztokholmie 10 grudnia, w rocznicę śmierci ich fundatora Alfreda Nobla.

Źródła edytuj

Stepa – Nagrody Nobla 2012: zapowiedź – Wikinews, 6 października 2012
red. – Announcements of the 2012 Nobel Prizes – nobelprize, dostęp: 8 października 2012
red. – Press Release – nobelprize, dostęp: 8 października 2012